222 &H]a 0XKakHPHVLndH 6XVPa +akkÕ YH Ba÷OanWÕOÕ +akOaU sonuçlarının ceza muhakemesi alanındaki yansımaları; hukuka aykırı delillere dayanılamaması, ispat yükünün iddia makamına ait olması54, suç şüphesi altında bulunan kişinin susma hakkına sahip olması, şüpheden sanığın yararlanması ve yargılanmada makul sürenin aşılmaması şeklindedir. 55 Suç şüphesi altında bulunan kişi suçsuzluğunu ispat etmek ile yükümlü değildir.56 Masumiyet karinesine göre suç şüphesi altında bulunan kişinin, suçluluğu kanunen ispatlanıncaya kadar suçsuz olduğu kabulü ile hareket edildiğinden, kişinin kendisi aleyhine ifade vermeme ve ceza muhakemesinin yürütülmesine aktif olarak katılmama hakkı bulunmaktadır.57 Masumiyet karinesinin hukuki sonuçlarından olan susma hakkı, suç şüphesi altındaki kişiyi suçsuzluğunu kanıtlamak için leh veya 54 AnayasaMahkemesi Genel KuruluAhmet Altuntaş ve Diğerleri (B.N.:2015/19616, T.17.5.2018) kararında “Sanık masumiyet karinesi gereği suçsuz sayıldığı için yargılama yapılmakta ve maddi gerçeğe ulaşılmaya çalışılmaktadır. Maddi gerçeğe ulaşmak için suç isnadı altında olan kişiden masum olduğunu ispat etmesi istenemez.” Bu bağlamda başvurucunun Anayasa’nın 36. ve 38. Maddeleri ile güvence altına alınan masumiyet karinesinin ihlal edildiğine karar vermiştir. 55 Hüseyin Şık, “Suçsuzluk Karinesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S.1, 2021, s. 117. bkz. Y.13CD.E.2018/5917,K.2018/17025, T.28.11.2018 ilamında “Sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmüne esas alınan 24/05/2008 tarihli, emniyette hazırlanan tutanağın, her ne kadar üzerinde sanık müdafiinin imzası bulunsa da, sanıkla yapılan mülakat adı verilen ve kanunda yer alan hakları hatırlatılmadan yapılan ön görüşmenin tutanak altına alınmış hali olduğu, sanığın daha sonra resmi ifade alınma işlemine geçildiğinde susma hakkını kullandığı ve savcılıkta ifade vermek istediğini belirttiği, savcılık ifadesinde de suçu inkar ettiği ve tutanağı kabul etmediği anlaşılmakla, 5271 sayılı CMK’nın 147. maddesinde aranan şartları taşımayan ve hukuka aykırı bir ifade alma usulüyle elde edilen delile dayanılarak, aynı Kanun’un 148/4. maddesi de gözetilerek, sanığın beraati yerine mahkumiyetine hükmedilmesi;”. 56 AİHM, “Capeau/Belçika”, (B.N.: 42914/98, T.13.01.2005); AİHM “Barbera, Messeque ve Jabardo/İspanya”, (B. No:10590/83, T.06.12.1988) “Diğer yandan, Mahkeme, Sözleşme ile öngörülen yargılama usulünün, (ispat yükü, iddia eden üzerindedir) ilkesinin titizlikle uygulanmasına her zaman elverişli olmadığını tespit etmektedir”, AİHM kararının gerekçesi masumiyeti korumaktır. AİHM, “Ersin Erkuş ve Diğerleri/Türkiye” Davası, (B. No:40952/07, T.31.05.2016) AİHM, “Rivas/Fransa”, (B.No:59584/00, T.1.04.2004). Fatih Birtek, Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016. s. 425. 57 İlhan Üzülmez, “Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve Sonuçları”, TBBD, S. 58, Mayıs/Haziran 2005, s. 42; Metin Feyzioğlu, “Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi”, AÜHFD, C. 48, 1999/1-4, s. 137 vd.; Pınar Memiş, Adil Yargılanmanın Unsuru Olarak Masumiyet Karinesi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003, s. 4. Şık, a.g.e. s. 117-119.; Haydar, a.g.e., s.10.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1