228 &H]a 0XKakHPHVLndH 6XVPa +akkÕ YH Ba÷OanWÕOÕ +akOaU 3.3. Susma Hakkının İstisnası (Ceza Muhakemesi İşlemlerine Katlanma Yükümlülüğü) Kişinin kimlik bilgilerini ibraz etmekten imtina etmesinin susma hakkı kapsamında sayılıp sayılmayacağı yönünde farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Bir görüşe göre; kişi, kimlik bilgilerinin ibrazı bakımından susma hakkına sahip değildir. CMK 147/1-a maddesi gereği, ifadesi alınan veya sorguya çekilen suç şüphesi altındaki kişinin kimliği tespit edilir. Suç şüphesi altındaki kişi, kimliğine ilişkin soruları doğru olarak cevaplamak zorundadır.77 Madde gerekçesinde susma hakkının, AİHS’nin 6/2 maddesinde düzenlenen temel insan haklarından birisi olan suçsuzluk karinesinin tamamlayıcı unsuru olduğu vurgulanarak kişinin kimliği hakkındaki sorulara ilişkin olarak susma hakkını kullanamayacağı, zira bu hakkın sadece “isnat edilen suç ve olgular hakkında açıklamada bulunmamaya” ilişkin olduğu, kişinin kimliğine ilişkin soruları doğru şekilde cevaplandırma yükümlülüğü bulunduğu belirtilmektedir. Aksi halde kişinin cezai sorumluluğu doğabilecektir. TCK’de resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmak (m.206) ve başkasına ait kimlik bilgilerini kullanmak (m.268) fiilleri de suç olarak düzenlenmiştir. Diğer taraftan Kabahatler Kanunu (KK) 40. maddesi ve Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu (PVSK) 4/A maddesi hükümlerine göre; görevle bağlantılı olarak sorulması halinde kamu görevlisine kimlik veya adresi ile ilgili bilgi vermekten kaçınan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan kişi hakkında idari para cezasına hükmedilebileceği gibi, bu kimseler kimlikleri açık şekilde anlaşılana kadar gözaltında tutulabilir ve gerekli olması halinde tutuklanabilirler78Bu düzenlemeler, hukukumuzda kimlik bilgileri konusunda kişinin susma hakkının bulunmayıp kimliğine ilişkin soruları doğru olarak cevaplandırmasının yasal zorunluluk olduğunu aksi takdirde hakkında adli ve idari yaptırımlar uygulanabileceğini göstermektedir.Tüm bu kanun hükümleri, Türk hukukunda kimlik bilgilerinin 77 Ahmet Gökcen/Murat Balcı/M. Emin Alşahin/Kerim Çakır, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018; Haydar, a.g.e., s.62-63-64-65.; Kan Aydın, a.g.m, s.215. 78 Cüneyt Altıparmak, “Kimliğini Bildirmeme Kabahati”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 23, 2008, s. 104. Yazar ayrıca, bu kabahat için tutuklama yapılmasının CMK m.100’deki koşullara tabi olmadığını, burada tutuklamaktan amaçlananın faili belli bir yönde hareket etmeye zorlamak olduğunu da belirtmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1