261 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ ku ilkeleriyle de ilişkili kabul edilmesi gerektiğini25 ve bu çerçevede idare hukukuyla ceza hukukunun birbiriyle yakın ilişki içerisinde olduğunu belirtmek gerekir.26 Gerçekten idari yaptırımlar genellikle idari para cezası veya herhangi bir şeyden men edilme şeklinde ortaya çıktığından ceza hukuku yaptırımlarına benzemektedirler.27 Bazı durumlarda kişilerin işledikleri bir fiil hem bir suç hem de bir kabahatin; bazı durumlarda ise aynı anda birden fazla kabahatin konusunu oluşturabilmektedir. Bu aşamada çalışmamızda kabahat ve idari yaptırım kavramlarına dair yukarıda yapılan genel açıklamalar ışığında, kişilerin işledikleri tek bir eylemle aynı anda suç ve/veya kabahatlere ilişkin yargılama, ceza veya yaptırım süreçleriyle karşı karşıya kalmaları halinde uygulama ve tartışma alanı bulabilecek olan non bis in idem ilkesinin genel olarak ne anlama geldiğine ve özellikle vergi ceza hukuku alanında konuyla ilgili ulusal ve uluslararası hukuk normları çerçevesinde söz konusu ilkenin nasıl düzenlendiğine değinilecektir. III. VERGİ CEZALARINDA “NON BIS IN IDEM” İLKESİ A. GENEL OLARAK “NON BIS IN IDEM” İLKESİ Bireylerin belirli bir eylemleri nedeniyle sürekli olarak ceza tehdidiyle karşı karşıya kalmalarının engellenmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir.28 Bu kapsamda kişi ve hukuk güvenliği ilkelerinin bir görünümü olarak, bireylerin aynı eylem nedeniyle ikinci kez yargılanmamaları veya mahkûm edilmemeleri anlamına gelen non bis in idem ilkesinin,29 fiilin aynılığı ve kişinin aynılığı biçiminde iki unsuru bulunmaktadır.30 Kişinin aynılığı unsuru bakımından öğretide esaslı bir yaz Gölcüklü, “İdari Ceza Hukuku ve Anlamı; İdarenin Cezai Müeyyide Tatbiki”, AÜSBFD, Y. 1963, C. XVIII, S. 2, s. 117. 25 Duran, s. 251. 26 Sıddık Sami Onar, İdare Hukukunun Umumi Esasları, I. Cilt, 3. Baskı, Hak Kitabevi, İstanbul, 1966, s. 113; Ilgın Özkaya Özlüer, “İdari Yaptırımların Özellikleri ve Çevre Kanunu”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 2015, S. 2, s. 136. 27 İl Han Özay, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017, s. 739. 28 Mustafa Özen, “Non Bis In Idem (Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz) İlkesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2010, C. XIV, S. 1, s. 389. 29 Yücel Oğurlu, “Ceza Mahkemesi Kararının Disiplin Cezalarına Etkisi ve Sorunu ‘Ne Bis In Idem’ Kuralı”, AÜHFD, Y. 2003, C. 52, S. 2, s. 103. 30 Erdener Yurtcan, Kesin Hükmün Ceza Muhakemesini Önleme Etkisi, İstanbul
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1