263 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ nun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 10.03.2016 tarihinde kabul edilmiş ve bu Kanun 25.03.2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanmıştır. Protokol 28.03.2016 tarihinde de Bakanlar Kurulu’nca onaylanmış ve 01.08.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Non bis in idem ilkesi Anayasa’da ise AİHS’deki düzenlemeye benzer şekilde somut ve bağımsız olarak düzenlenmemiştir.35 Anayasa Mahkemesi, non bis in idem ilkesini, adil yargılanma hakkını düzenleyen Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında incelemektedir.36 Yine 04.06.2003 tarihli ve 4868 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Birleşmiş Milletler Medenî ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin ilişik beyanlar ve çekince ile onaylanması Bakanlar Kurulu’nca 07.07.2003 tarihinde kararlaştırılmıştır. Non bis in idem ilkesi bu Sözleşme’nin adil yargılanma hakkını düzenleyen 14. maddesinin 7. bendinde de açıkça düzenlenmiştir.37 Non bis in idem ilkesi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 223. maddesinde kovuşturma evresine ilişkin olarak açıkça düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeye göre, aynı fiil nedeniyle aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilecektir. Ayrıca CMK’nın 172. maddesinin 2. fıkra35 Nurettin Bilici/Funda Başaran Yavaşlar, “Non Bis In Idem ve Yasallık İlkesi”, Prof. Dr. Şükrü Kızılot’a Armağan, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayını, Ankara, 2014, s. 52. 36 AYM, Ünal Gökpınar, B. No: 2018/9115, 27.03.2019, (https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Basvurular/tr/pdf/2018-9115.pdf, Erişim Tarihi: 19.02.2021). Kararın konuya ilişkin kısmı şu şekildedir: “Aynı fiil nedeniyle yeniden yargılanmama veya cezalandırılmama ilkesi, yukarıda değinildiği üzere bireylerin, haklarında yürütülen bir ceza yargılaması sürecinin varlığı hâlinde tekrar yargılanmamalarını veya cezalandırılmamalarını güvence altına almaktadır. Böylelikle adil yargılanma hakkı kapsamındaki cezai süreçler yönünden hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak hukuk güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Dolayısıyla hukuk devleti ilkesinde mündemiç olan aynı suç nedeniyle yeniden yargılanmama veya cezalandırılmama ilkesinin Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının bir unsuru olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Nitekim ne bis in idem ilkesi Sözleşme’ye ek 7 No.lu Protokol’de ayrı bir hak olarak düzenlenmiş ise de AİHM kararlarında bu ilkenin adil yargılanma hakkı ile bağlantılı özel bir güvence olduğu vurgulanmıştır…” (§ 49). 37 Düzenleme şu şekildedir: “…7. Hiç kimse, bir ülkenin yasalarına ve ceza usulüne göre daha önce kesin olarak mahkûm olmuş ya da beraat etmişse, aynı fiil için yeniden yargılanamaz ve cezalandırılamaz.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1