Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

269 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ tirilmiştir. Buna göre VUK’un 353. maddesinde yazılı olan “özel usulsüzlük cezası” gerektiren durumlarda fiil ayrıca vergi ziyaı cezası da gerektiriyorsa ayrıca o ceza da uygulanacaktır. Bu kapsamda VUK’un 353/2. maddesiyle non bis in idem kuralına da bir istisna getirilmiş49 ve Kabahatler Kanunu’nun 15/1. maddesi ile aynı konuda farklı düzenlemeler öngörülmüştür. Kanunlar arasındaki bu çatışmaya, lex posterior veya lex specialist esaslarından biri50 uygulanarak çözüm aranabilir. Nitekim öğretide ağırlıklı olarak, özel bir kanun niteliğinde olduğundan bahisle VUK’un öncelikle uygulanması gerektiği düşünülmektedir.51 Buna karşılık bu çözümün Anayasa’nın 90. maddesinin bir gereği olarak aynı zamanda AİHS’e, ek protokollerine ve Anayasa’ya uygun bir çözüm de olması gerekir.52 Bu nedenle, yukarıda değinilen kanuni düzenlemeleri ve uygulamayı non bis in idem ilkesi kapsamında AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin konuya yaklaşım biçimleriyle değerlendirmek gerekmektedir. Ancak AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin konuya yaklaşımına değinmeden önce belirtmek gerekir ki -idari yaptırımlardan farklı olarak- disiplin yaptırımları bakımından non bis in idem ilkesi geçerli değildir.53 Nitekim 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/754 ve 131. maddeleri55 gereğince memurun fiili hem bir disiplin yaptırımını hem de bir ceza yaptırımını gerektirmekteyse her ikisinin de uygulanması mümkündür.56 49 Ayşe Nil Tosun, “Türk Vergi Ceza Hukukunda Ne Bis In Idem İlkesi: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Verdiği Kararlardan Lucky Dev Davası”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2017, C. 7, S. 2, s. 102. 50 Adnan Güriz, Hukuk Başlangıcı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2017, s. 158; Alican Mert, “AİHM Kararlarında Vergi Kabahatleri” (Editör: Z. T. Kangal), Kabahatler Hukuku Yazıları – I, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017, s. 287. 51 Doğan Şenyüz, Vergi Ceza Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa, 2017, s. 455; Ayhan Kılıç, “Kabahatler Kanunu’nun Genel Hükümlerinin Vergi Kabahatleri Bakımından Uygulanabilirliği”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2014, Y. 5, S. 18, s. 305 vd. 52 Benzer yaklaşım için bkz. Ulusoy, s. 117. 53 Oğurlu, (2003), s. 105; Ulusoy, s. 116. 54 “Yukarıda yazılı disiplin kovuşturmasının yapılmış olması, fiilin genel hükümler kapsamına girmesi halinde, sanık hakkında ayrıca ceza kovuşturması açılmasına engel teşkil etmez.” 55 “Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkûm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz…” 56 Kangal, s. 6.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1