280 $ø+0 YH $na\aVa 0aKkHPHVL .aUaUOaUÕ ,şÕ÷Õnda 9HUJL &H]aOaUÕnda ³1Rn BÕV ,n ,dHP´ øOkHVL masına neden olan hareketlerin, amaç, zaman ve mekân yönlerinden birbirine bağlı şekilde kendi içinde bir bütün oluşturduğundan hukuki anlamda “tek bir fiil” olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamış; bir kişinin (işleten) “aynı fiil” nedeniyle iki kere cezalandırılması sonucunu doğuran itiraz konusu kuralın, non bis in idem ilkesine ve dolayısıyla Anayasa’nın 2. maddesinde düzenlenen hukuk devleti ilkesine aykırı olduğunu tespit ederek söz konusu kuralı iptal etmiştir. 2. Bireysel Başvuru Kararlarında AnayasaMahkemesi, Türkiye’nin Sözleşme’ye ek 7No.lu Protokol’e taraf olmadığı dönemde verdiği bireysel başvuruya ilişkin kararlarında, non bis in idem ilkesinin kanunlar düzeyinde düzenlendiğini, ancak bu ilkeye Anayasa’da yer verilmediğini belirterek, o dönemde (başvuru tarihi itibarıyla) Türkiye’nin taraf olmadığı bir Protokolde düzenlenen ve Anayasal bir norm statüsünde olmayan “aynı suçtan iki kez yargılama ve cezalandırma yapılamayacağı” ilkesinin ihlali iddialarından kaynaklanan başvuruların “konu bakımından yetkisizlik” nedeniyle bireysel başvuru kapsamında incelenemeyeceğine karar vermiştir.87 Ayrıca Anayasa Mahkemesi, söz konusu hakkın ihlal edildiği iddiasının adil yargılanma hakkı kapsamında da incelenemeyeceğini belirtmiştir. Anayasa Mahkemesi’ne göre aksi bir yaklaşım, belirtilen ilkenin Sözleşme ile teminat altına alınanlardan farklı bir hak olarak Sözleşme’ye ek 7 No.lu Protokol içinde düzenlenmesiyle ve devletlerin anılan Protokol’e taraf olmamak suretiyle ortaya koydukları iradeyle bağdaşmaz.88 87 AYM, VİP Bilgi İşlem ve Otomasyon Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti, B. No: 2014/6918, 25.12.2015, § 5: “Sözleşme’ye ek (7) numaralı Protokol’ün 4. maddesi, hiç kimsenin bir devletin ceza yargılaması usulüne ve yasaya uygun olarak kesin bir hükümle mahkûm edildiği ya da beraat ettiği bir suçtan dolayı aynı devletin yargısal yetkisi altındaki yargılama usulleri çerçevesinde yeniden yargılanamayacağını ve mahkûm edilemeyeceğini öngörmektedir. Öte yandan, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 44. ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 172/2. ve 223. maddelerinde bu ilkenin sağladığı güvenceye eşdeğer güvencelere yer verilmekle birlikte, aynı suçtan iki kez yargılama ve cezalandırma yapılamayacağı ilkesine Anayasa’da yer verilmemiştir. Bu durumda, Türkiye’nin taraf olmadığı bir Protokolde düzenlenen, Anayasal bir norm statüsünde olmayan aynı suçtan iki kez yargılama ve cezalandırma yapılamayacağı ilkesinin ihlali iddialarından kaynaklanan başvurular bireysel başvuru kapsamında incelenemez (Sebahat Tuncel, B. No: 2012/1051, 20.02.2014, § 52)” (UYAP). 88 AYM, İffet İnci Gültekin, B. No: 2013/9585, 09.03.2016, §§ 45, 46: “…başvurucu-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1