283 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ Protokol’ün yürürlüğe girdiği 01.08.2016 tarihinden sonra yapılan bireysel başvurular yönünden ise Anayasa Mahkemesi, öncelikle non bis in idem ilkesinin hangi anayasal hak kapsamında güvenceye alındığını tartışmıştır.93 Nitekim Anayasa Mahkemesi’nce bireysel başvuru kapsamında denetimin yapılabilmesi için Protokol’de yer alan güvencelerin aynı zamanda Anayasa’da da güvenceye bağlanmış olması gerekir. Anayasa koyucu bireysel başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesi’nin denetim yetkisini, Sözleşme veya Türkiye’nin taraf olduğu ek protokoller ile Anayasa’nın ortak koruma alanına giren hak ve özgürlükler ile sınırlandırmıştır. Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında herkesin yargı organlarına davacı ve davalı olarak başvurabilme ve bunun doğal sonucu olarak da iddia, savunma ve adil yargılanma hakkı güvence altına alınmıştır. Adil yargılanma hakkı, uyuşmazlıkların çözümlenmesinde hukuk devleti ilkesinin gözetilmesini gerektirmektedir. Bu noktada hukuk devletinin gereklerinden birini de hukuk güvenliği ilkesi oluşturmaktadır.94 Hukuki güvenlik ile belirlilik ilkeleri, hukuk devletinin önkoşullarındandır. Bu bağlamda yürürlükte bulunan hukuk kurallarına uygun olarak kişilerin lehine sonuçlanan ve kesin hüküm güvencesinden yararlanan cezai süreçlerin yok sayılması ve bunların tekrarlanması hukuk güvenliği ilkesini zedeler. Bunun yanında aleyhe sonuçlansa bile kişiler hakkında işletilmiş ve tamamlanmış cezai süreçlerin tekrarlanması ve bir haksızlık için ikinci bir kez ceza uygulanması hukuka olan güvenin kaybolmasına, hukuk devletinin güvencesi altında olunduğu duygusunun yitirilmesine yol açabilir. Bir kimsenin daha önce yargılandığı ve cezalandırıldığı hukuka aykırı bir eylem nedeniyle yeniden takibata uğraması veya cezalandırılması, yaptırım uygulanmasıyla elde edilmek istenen kamu yararı ile bireyin menfaatleri arasında kurulması gereken adil dengeyi zedeleyerek cezalandırmanın birey üzerinde aşırı bir külfete dönüşmesine yol açar.95 93 AYM, Ünal Gökpınar, §§ 43-50. 94 Bkz. AYM, E.2008/50, K.2010/84, 24.06.2010 (https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2010/10/20101022-11.htm, Erişim Tarihi: 19.02.2021) ve 20.09.2012 tarihli, E.2012/65, K.2012/128 sayılı Kararları (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130418-10.htm, Erişim Tarihi: 19.02.2021). 95 AYM, Ünal Gökpınar, § 48.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1