Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

285 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ lamda “aynı fiil” olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Ancak Anayasa Mahkemesi, belirlediği bu ilkeler kapsamında somut olayda “farklı amaç ve hukuki yararları gerçekleştirmeye yönelik olarak” hem idari süreç sonunda vergi cezası hem de adli süreç sonunda mahkûmiyet verilebilmesinde aynı fiil nedeniyle yeniden yargılanmama veya cezalandırılmama ilkesine ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına aykırı bir yön bulunmadığı sonucuna varmıştır.99 IV. DEĞERLENDİRME, SONUÇ VE ÖNERİLER A. AİHM’İN KONUYA YAKLAŞIM BİÇİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yukarıda, genel olarak kabahat ve idari yaptırım kavramları, non bis in idem ilkesinin ne anlama geldiği, ulusal ve uluslararası düzenlemelerdeki yeri ile AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin konuya yaklaşım biçimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. AİHM, idari yaptırımlarla ilgili olarak non bis in idem ilkesini tartıştığı kararlarında kriterlerini süreç içerisinde geliştirmiş ve kısmen değiştirmiş olsa da son dönemlerde verdiği birçok kararda, getirdiği bu kriterler çerçevesinde somut olayı bir teste tabi tutmakta ve sonucuna göre karar vermektedir. AİHM, yukarıda değinilen kararlarında idari yaptırımlar ile suçlar arasında non bis in idem ilkesiyle ilgili olarak “birebir aynı veya esaslı şekilde aynı olaylardan doğma” ve cezai ve idari yaptırım süreçleri arasında “esas ve zaman bakımından yeterli miktarda yakın bağlantı” kriterlerini göz önüne almaktadır. “Birebir aynı veya esaslı şekilde aynı olaylardan doğma” ölçütü bakımından AİHM, somut olgusal koşulları içeren olaya odaklanılmasının, bu koşulların aynı sanıkla ilgili olmasının ve zaman ve yer bakımından birbirine ayrılmaz biçimde bağlı bulunmasının gerektiğini belirtmekte ve bu tür bir durumda Sözleşme’nin, ikinci suçun yargılanmasını veya cezalandırılmasını yasakladığı sonucuna varmaktadır.100 Mahkeme, mükerrer yargılama olmadığına ikna olmak için ise iki yargılama arasında “esas ve zaman bakımından yeterli miktarda yakın bağlantı” ölçütünün bulunması 99 AYM, Ünal Gökpınar, §§ 55-57. 100 Zolotukhin/Rusya, § 84.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1