287 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ lanma hakkına nazaran daha özel bir düzenleme olan ve Sözleşme’ye ek Protokol’de düzenlenen non bis in idem ilkesi kapsamında bir değerlendirme yapılması yönündeki AİHM uygulamasının daha yerinde olduğu söylenebilir. B. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KONUYA YAKLAŞIM BİÇİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ, SONUÇ VE ÖNERİLER Anayasa Mahkemesi’nin norm denetimi ve bireysel başvuru kararlarındaki konuya yaklaşım biçimi değerlendirildiğinde ise, non bis in idem ilkesinin Anayasa’nın hangi maddesi kapsamında güvence altına alındığıyla alakalı bir yeknesaklık sağlanamadığı söylenebilir. Nitekim Anayasa Mahkemesi bazı kararlarında bu ilkeyi Anayasa’nın 2. maddesi kapsamında “hukuk devleti ilkesi”; bazı kararlarında ise 36. maddesi kapsamında “adil yargılanma hakkı” çerçevesinde incelemiştir. Dahası, yukarıda da değinildiği gibi 1980 tarihli bir kararında AnayasaMahkemesi, bu ilkeninAnayasa’da düzenlenmediği, böylelikle bu prensibe uygun hareket edip etmemenin kanun koyucunun takdirine bırakıldığı sonucuna varmıştır. Buna karşılık Anayasa Mahkemesi’nin son kararlarında da vurgulandığı gibi bahse konu ilkenin anayasal bir güvenceye bağlandığı, gerek uluslararası düzenlemelerde düzenlendiği yerler ve gerekse niteliği itibarıyla, hukuk devleti ilkesine nazaran daha özel bir düzenleme olan adil yargılanma hakkı kapsamında incelenmesinin daha doğru olduğu; ancak, söz konusu ilkenin bağımsız bir fıkra veya madde halinde anayasal bir güvence altına alınmasının ise daha yerinde olacağı belirtilmelidir. Sözleşme’ye ek 7 No.lu Protokol, Türkiye’de 01.08.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olduğundan bu ilkenin uygulanmasına ilişkin bireysel başvuru kararları ancak son dönemlerde verilebilmiştir. Özellikle Ünal Gökpınar kararında Anayasa Mahkemesi non bis in idem ilkesini tartışmıştır. Söz konusu karar incelendiğinde ise AİHM’in konuyla ilgili verdiği bir kısım içtihatlara ve getirdiği kriterlere ilkesel olarak yer verildiği görülmüştür. Nitekim Anayasa Mahkemesi, AİHM’in aynı fiile ilişkin olarak ayrı süreçler izlenerek aynı konuda farklı yaptırımların uygulandığı durumlarda bu süreçler arasında zaman yönünden ve maddi olarak yeterince yakın bir bağlantı bulunması gerektiğine, farklı süreçler arasında bu yönlerden yeterince yakın bağlantının bulunduğu durumlarda başvurucunun iki kere yargılan-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1