Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

289 7BB 'HUJLVL 'HnL]Kan +252=*ø/ kımından yeterli miktarda yakın bağlantı” testini uygulamaya başlamıştır. Açıklanan nedenlerle ABP Gıda San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.ve Ünal Gökpınar kararlarında Anayasa Mahkemesi’nin konuya yaklaşım biçiminin, AİHM’in istikrar kazanan ve güncel içtihatlarıyla uyumlu olduğunu söylemek pek mümkün görünmemektedir. Yine Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu kararlarında “korunan farklı hukuki yararlar”ın ne olduğu da açıklanmamış, derinlemesine bir incelemeye tabi tutulmamıştır.108 Mevzuatta non bis in idem kuralına istisna getirilen bazı özel düzenlemeler dışında Kabahatler Kanunu’nun 15. maddesi açık bir hüküm getirmekte ve non bis in idem kuralının kabahatler ile suçlar ve yine kabahatlerin kendi içerisinde geçerli olduğunu açıkça düzenlemektedir. Sorun, özellikle bu kurala kimi bazı özel yasalarla getirilen istisnai hükümler sonucu ortaya çıkmaktadır. Söz konusu bu durum kişilerin bazı temel hak ve özgürlüklerine bir müdahale potansiyeli taşımaktadır. Bu nedenle gerek Anayasa Mahkemesi’ne ve gerekse sonrasında AİHM’e yapılacak “non bis in idem ilkesine aykırılık” başvurularının muhtemel miktarı göz önüne alınarak ilk aşamada, AİHM’in “suç isnadı” kriterlerini karşılayan idari yaptırımlar ile suç yargılamalarını yürüten idare, vergi ve idare mahkemeleri veya ceza mahkemelerinin, yürüttükleri idari veya cezai soruşturma ya da yargılamalar esnasında birbirleriyle etkileşim halinde olmaları, gerekirse bir diğer davanın sonucunu “bekletici mesele” yapmaları,109 olguları ortaya koyarken ve delil değerlendirmesi yaparken birbirlerinden yararlanmaları ve herhangi bir yaptırım kararı verirken daha önce diğer makamlarca verilen yaptırımları da dikkate almaları, yerinde bir “tatbikî” çözüm olacaktır. Bu durumda ilgili idare ve mahkemeler ya da daha geniş anlamda kamu gücünü elinde bulunduran organlar her somut olayı ayrı bir değerlendirmeye tabi tutmalı, yukarıda söz edilen kriterleri ayrı ayrı somut olaya uygulamalı ve sonucuna göre karar vermelidirler. Nitekim Sözleşme’ye ek 7 No.lu Protokol 01.08.2016 tarihinden itibaren Türkiye’de yürürlüğe girmiş ve bunun sonucunda iç hukuk kuralı haline dönüşmüştür. Anayasa’nın 90/5. maddesi uyarınca temel hak ve özgürlüklere ilişkin olan 7 No.lu Protokol hükümleri 108 Kangal, s. 418. 109 Akkaya, s. 96.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1