306 ødaUHnLn 7aUaI 2OdX÷X 8\XşPa]OÕkOaUda $UaEXOXFXOX÷Xn 8\JXOaPa $OanÕ YH $kVa\an <|nOHUL Her ne kadar idare, özel hukuk sözleşmesi niteliğinde bir sözleşme akdederken dahi, özel hukuk kişileri gibi bir serbestiye sahip olmasa da37 ve bu anlamda sözleşmeci tarafı belirlerken belli kamu hukuku kurallarına tabi olarak bir süreci takip ediyor olsa da, bu durum sözleşmenin özel hukuk sözleşmesi olma niteliğini etkilememektedir.38 Bu anlamda uygulamada idare de, özel hukuk alanında kira sözleşmesi, satım sözleşmesi, taşıma sözleşmesi, her çeşit yaptırma, bayındırlık sözleşmeleri ve abonman sözleşmeleri akdetmekte ve bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar adli yargının görev alanına girmektedir. Yine, kamulaştırma işlemi sonrasında bedele ilişkin uyuşmazlıklar da adli yargının görev alanına girdiğinden arabuluculuk müessesesine elverişli olduğu söylenebilir. İşte adli yargının görev alanına giren ve konusu belli bir miktar paranın ödenmesi olan bu tür uyuşmazlıklarda yargı öncesi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak arabuluculuk müessesesi uygulama alanı bulacaktır. Hatta örneğin idarenin iş sözleşmesi ile işçi çalıştırdığı durumlarda, bu sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar bakımından arabuluculuk, 4857 sayılı İş Kanunu39 gereği, yargılama öncesinde tüketilmesi gereken ihtiyari değil dava şartı niteliğinde zorunlu bir yöntem olarak uygulanacaktır. Belirtmek gerekir ki, uygulamada idarenin taraf olduğu uyuşmazlıklar bakımından ihtiyari arabuluculuğa başvuru oranı oldukça düşük iken, bazı alanlarda40 dava şartı olarak zorunlu arabuluculuk uygulamasına geçilmesi ile birlikte son birkaç yılda idareler bakımından arabuluculuk müessesesinin önemi de artmış bulunmaktadır. 37 Bahtiyar Akyılmaz/Murat Sezginer/Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku, Savaş Yayınevi, 12. baskı, Ankara, 2020, s.467; Oğuz Sancakdar/Lale Burcu Önüt/Eser Us Doğan/Mine Kasapoğlu Turhan/Serkan Seyhan, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin Yayıncılık, 9. baskı, Ankara, 2020, s.580-581. 38 Meltem Kutlu Gürsel, İdare Sözleşmelerinde İhale Süreci, DEÜHF Döner Sermaye İşletmesi Yayınları No:75, İzmir, 1997, s.40. 39 R.G. 10.6.2003/25134. Söz konusu zorunlu başvuru usulü, İş Kanunu m.20’ye 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 11. maddesi uyarınca 12/10/2017 tarihi itibariyle eklenmiştir. 40 İşçi işveren uyuşmazlıkları haricinde, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na 06/12/2018 tarihinde eklenen 5/A maddesi ile ticari davalarda ve son olarak 28.07.2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a eklenen 73/A maddesi ile belli bir parasal sınırın üzerindeki tüketici hukuku uyuşmazlıklarında arabuluculuk zorunlu hale gelmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1