319 7BB 'HUJLVL g]JH Bg/h.B$ù, uygun olarak yürürlüğe giren temel hak ve özgürlüklere ilişkin sözleşme hükümleri, kanun hükmü ile çatıştığı takdirde sözleşme hükümleri üstün tutulmaktadır. Böylece, ülkemizde ilk kez 20.02.2017 tarihinde Yargıtay’ın 2. H.D. tarafından, İngiliz vatandaşı olan tarafların, birlikte velayete ilişkin tenfiz taleplerini reddeden ilk derece mahkemesi kararı bozularak, birlikte velayetin Türk kamu düzenine açık aykırılık teşkil etmediği ortaya koyulmuştur. Ardından Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nin 1. H.D. tarafından, 10.05.2017 tarihinde verilen birlikte velayet kararı da iç hukukta emsal olarak gösterilen ikinci önemli karar olmuştur. Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemeleri ve diğer yerel mahkemelerin birlikte velayet kararlarında Ek 7 No’lu Protokol’ün 5. maddesini esas aldığı görülmektedir. Kararlar şimdilik tarafların anlaşması ya da gönüllülük esasına dayanmaktadır. Birlikte velayete ilişkin kararların sayısı her geçen gün artarken, birlikte velayetin ülkemizde kural ya da istisna olarak mı uygulanacağı, buna bağlı olarak da verilecek kararlarda hangi esasların dikkate alınacağı hususları açık değildir. Bu nedenle, öncelikle ülkemizde boşanmadan sonra ve evlilik dışı ilişkiler bakımından, birlikte velayetin kural mı yoksa istisna olarak mı uygulanması gerektiğine yönelik karşılaştırmalı hukukta yer alan düzenlemelerin ve hukukumuzda yer alan görüşlerin ortaya koyulması; ardından ise, birlikte velayete ilişkin bir düzenleme yapıldığı takdirde, hakimin karar verirken hangi esasları gözetilebileceği hususunun ele alınması gerekir. I. BOŞANMADA VEYA EVLİLİK DIŞI İLİŞKİLERDE BİRLİKTE VELAYET DÜZENLEMELERİNİN KURAL YA DA İSTİSNA OLARAK UYGULANMASI 1. Boşanmada veya Evlilik Dışı İlişkilerde Birlikte Velayetin “Kural ya da İstisna Olarak Uygulanması” Bakımından Değerlendirilmesi Karşılaştırmalı hukukta velayetin birlikte kullanılmasına ilişkin düzenlemelere son 20 yıldır yer verildiği görülmektedir. Örneğin Almanya’da 1997, İsviçre’de 2000, Avusturya’da ise 2001 yıllarında birlikte velayet kabul edilmiştir.1 Söz konusu düzenlemelerin ilk halle1 Natalie Nikolina, “Divided Parents, Shared Children”, United Kingdom 2015, s.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1