324 .aUşÕOaşWÕUPaOÕ +XkXka *|UH BLUOLkWH 9HOa\HW .aUaUOaUÕnda +akLPLn 'LkkaWH $OaELOHFH÷L 2. Türk Hukukunda Boşanmadan Sonra veya Evlilik Dışı İlişkilerde Birlikte Velayetin “Kural ya da İstisna Olarak Uygulanması” Hakkında İleri Sürülen Görüşlerin Değerlendirilmesi Evlilik birliğinin sona erdiği hallerde ve evlilik dışı ilişkilerde henüz birlikte velayete ilişkin yasal bir düzenlemenin olmayışı, birlikte velayetin Türk hukukunda kural mı yoksa istisna olarak mı düzenlenmesi gerektiği hakkında farklı görüşlerin ileri sürülmesine neden olmaktadır. Karaca, Türk hukukunda birlikte velayetin, İsviçre Medeni Kanunu’nda önceden olduğu gibi, istisna olarak kabul edilmesini, hakimin ancak ana ve babanın ortak talebi bulunduğu takdirde birlikte velayete karar verilebilmesi gerektiğini ileri sürmektedir.21 Gençcan’a göre, boşanmada birlikte velayet asıl, velayetin ebeveynlerden birine verilmesi ise istisnadır.22 Doktrinde Koçhisarlıoğlu ise, birlikte velayetin kural, tek başına velayetin ise istisna olarak düzenlenmesini savunmaktadır. Başka bir deyişle, evliliğin sona erdiği hallerde ebeveynler kural olarak, velayeti birlikte kullanmaya devam etmelidir. Ancak hakim, çocuğun yararına daha uygun olduğu kanaatindeyse velayeti eşlerden birine de bırakabilir.23 Erlüle’ye göre, gerek uluslararası sözleşme maddeleri (AİHS m.8, ÇHS m. 18/1, 7/1), gerekse de Anayasa’nın ilgili 20. ve 41. maddelerinde yer alan “aile hayatına saygı”, “eşitlik”, “ayrımcılık yasağı” ve “çocuğun yararı” gibi ilkeler gereği, birlikte velayetin kural olarak kabul edilmesi daha uygundur. 24 Güven, AİHS’ye Ek 7 No’lu Protokol’ün 5. maddesine göre, eşler çocuk üzerinde eşit hak ve sorumluluklara sahip olduğundan, evliliğin sona ermesi halinde de kural olarak (re’sen) birlikte velayete hükmedilmesi gerektiğini ifade eder. Yazara göre, taraflar arasında anlaş21 Hilal Karaca, Velayetin Kapsamı ve Hükümleri, Ankara 2015, s. 81. 22 Ömer Uğur Gençcan, “Ortak Velayet”, İzmir Barosu Dergisi 8 Mart 2017 Özel Sayısı, (http://www. izmirbarosu.org.tr/pdfdosya/8-mart-2017-ozelbulten 20173813332417.pdf., E.T. 29.07. 2018), s. 26. 23 Koçhisarlıoğlu, s. 45. 24 Erlüle, s. 338- 340.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1