344 .aUşÕOaşWÕUPaOÕ +XkXka *|UH BLUOLkWH 9HOa\HW .aUaUOaUÕnda +akLPLn 'LkkaWH $OaELOHFH÷L şiddet mağduru olup olmadığına veya aile içi şiddete tanık olup olmadığına bakmalı, ona göre birlikte velayete ya da tek başına velayete karar vermelidir.129 Birlikte velayete karar verirken, hakimin tarafların samimi ve istekli olduğuna kanaat getirmesi, ahlaki değerlerinin ve psikolojik durumlarının yeterli olduğunu tespit etmesi önemlidir.130 Amerika’da yapılan bir araştırmada aile içi şiddetin ya da madde bağımlılığının olduğu ailelerde birlikte velayetin yürütülemediği ya da sorunlu bir şekilde yürütüldüğü gözlemlenmiştir.131 129 Büchler/Maranta, s. 14, 15; Usta, s. 113. 130 K. Güven, Son Nokta: Ortak Velayet, s. 55; Miller, s. 369; Taussig/Carpenter, s. 235, 236; Usta, s. 112. Akkışla çalışmasında, velayetin tevdiinde ana ve baba açısından göz önünde tutulacak hususları şu başlıklar altında toplamaktadır: Ana ve babanın çocuğa bakma olanakları, çocuğu ihmal etme ihtimallerinin olması, çocuğun kaçırılma ihtimalinin varlığı, çocuğu terketme olasılığının varlığı, çocuğun taraflarla arasındaki ilişki, ana ve babanın ayrı ayrı sosyal ve ekonomik durumları, yaşam tarzları, çocuğa karşı duyarlılıkları, çocuğu yönlendirmeleri, çocuğa şiddet uygulamakta olması, velayeti istememesi olasılığı, ana ve babanın meslekleri, hastalığı ve sorumluluğu… Akkışla, s. 109-124. 131 Margaret F. Brinig, “Result Inequality in Family Law”, Akron Law Review, Vol. 49/471, 2016, s. 505. Karşılaştırmalı hukukta birlikte velayet kararı verilebilmek için belli kriterlerin düzenlendiği hükümlere pek rastlanılmamaktadır. Ancak doktrinde Miller tarafından, birlikte velayet kararı için aranması gereken kriterler şöyle sıralanmaktadır: “1. Tarafların istekli olması: Tarafların anlaşmaya varmış olmaları veya bir uzlaşma içinde bulunmaları gerekir. 2. Esnek çalışma saatleri: Taraflardan en az birinin çocuğun yararı bakımından rahat bir çalışma temposuna sahip olması şarttır. İşkolik ebeveynlerin birlikte velayeti yürütebilmeleri zordur. 3. Benzer çevrenin varlığı: Her iki tarafın da çocuğun yetiştirilmesinde ve bakımında benzer çevreye sahip olması önemlidir. Sık sık ikamet değişikliği gerektiren işlerde birlikte velayetin uygulanabilmesi zorlaşır. 4. Tarafların mali güçlerinin yakın olması: Tarafların çocuğun odası, oyuncakları ve bakımı gibi giderleri paylaşabilmesi ve bunları her iki evde de aynı oranda karşılayabilmeleri çocuğun yararınadır. 5. Coğrafi yakınlık: Tarafların coğrafi olarak birbirine yakın olması hem velayet konusundaki kararların hızlı alınmasında hem de çocukla gelişecek fiziki velayetin rahat uygulanmasına yardımcı olacaktır. Böylece ebeveynlerin de diyaloglarının ve güvenlerinin artması söz konusu olabilir. Diğer taraftan coğrafi yakınlık, çocuk için uzun yolculukları önleyen, kendi mahallesinden ve arkadaş çevresinden ayrılmadan kişisel ilişkisini devam ettiren bir faktördür. 6. Çocukların sayısı ve yaşı: Çocukların yaşı küçüldükçe ve sayısı azaldıkça birlikte velayetin uygulanabilirliği artar; birlikte velayet kararının yürütülmesiyle, çocuğun yaşı ve sayısı ters orantılıdır. Bunun aksini düşünenler de mevcuttur. Ancak hangi görüş benimsenirse benimsensin, çocuğun yaşının ve çocuk sayısının birlikte velayet kararı verilirken dikkat edilmesi gereken bir kriter olduğunu söylemek gerekir.” Miller, s. 372; Benzer kriterler için bkz. Sybille Gassner/Nadja Majid, “Neuere Rechtsprechung und Literatur zum Ehe- und Kindesrecht/ IV. Kindesrecht/ A-F.”, Symposium zum Familienrecht, Familienvermögensrecht: berufliche Vorsorge-Güterrecht-Unterhalt 8. Symposium Zum Familienrecht, 2015, s. 272; Taşkın, s. 97 vd; Usta, s. 112, 113; Nicholas Bala, “Bringing Canada’s Divorce Act
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1