372 .adÕnÕn ønVan +akOaUÕndan BLU 6aSPa gUnH÷L .adÕnÕn &LnVHO 6akaWOanPaVÕ Kadının insan hakları alanında, CEDAW, çok net olarak kültürel görecelik kavramını kadınların insan haklarında kabul etmeyen bir yaklaşıma sahiptir. Sözleşmenin temel anlayışı kadınların insan haklarının, evrensel insan haklarının bir parçası olduğu varsayımıdır. İnsan hakları ve temel özgürlükler kadınlar için de erkekler için olduğu kadar geçerlidir; aynı şekilde kadınların insan hakları bütün ülkelerde ve bütün kadınlar için geçerlidir. CEDAW’a göre ülkeye, koşullara, tarihe veya kültüre bağlı olarak farklı kadınların insan hakları standartları uygulanması söz konusu olamaz. Sözleşmenin denetlenmesinden sorumlu komitenin yorumu da hep bu yönde olmuştur.29 Kadının cinsel sakatlanması konusu da insan haklarının evrenselliği ve kültürel görecelilik tezleri bağlamında incelenmektedir. İnsan haklarının evrenselliğini savunan düşünürler ve uluslararası organlar, söz konusu uygulamayı insan haklarının ağır bir ihlali olarak nitelendirirken; rölativistler ise geleneksel bir uygulama olduğu ve Batılı değerler bağlamında eleştirilmesinin, kibirli bir bakış açısı olduğunu savunmaktadırlar. Gallo’ya göre30 her biri az ya da çok barbarca olan çeşitli yöntemler kullanılarak gerçekleştirilen kadının cinsel sakatlanmasının en dramatik türü infibülasyondur. Konuyu, kültürel dinamikleri dikkate alan bir yaklaşımla inceleyen Özenç’e göre ise31 kadının cinsel sakatlanmasına Batılı devletlerin bakışı, emperyalist devletlerin sömürgeleştirdiği topraklarda yaşayan kadınları, erkeklerin baskısından kurtarmak söylemi altında sömürge yönetimlerini meşrulaştırmayı amaçlayan, kültürel dinamikleri hiçe sayan emperyalist bakış açılarını yansıtmaktadır. Örneğin başta Amerika olmak üzere Avrupa ülkelerinde 1980 sonrasında giderek yaygınlaşan, cinsel açıdan hiçbir sağlık sorunu olmayan kadınlar tarafından tercih edilen ve estetik kaygılarla gerçekleştirilen vajina ameliyatları, kadının cinsel sakatlanması uygulamasının çektiği 29 Feride Acar, “Kadınların İnsan Hakları Hukuku Birinci Oturum Konuşması”, İnsan Hakları Hukuku ve Kadın (2 Mayıs 2003) Türkiye’de Kadın Sorunları Paneli (14 Mart 2002), Yayına Hazırlayan: Bihterin Vural Dinçkol, İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayın No:6, İstanbul, 2003, s. 25. 30 Pia Grassivaro Gallo, “Female Circumcision in Somalia: Some Psychosocial Aspects”, Genus, Gennaio-Giugno 1985, Vol. 41, No. 1/2, s. 133. 31 Berke Özenç, “Kadın Sünneti: Etnomerkezci Önyargılardan Kültürel Dinamikleri Dikkate Alan Bir Yaklaşıma Doğru”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2006, C. LXIV, S. 2, s. 152-153.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1