392 5RPa +XkXkXna *|UH 6RUXPOXOXk gOoWOHUL øoHULVLndH ,PSHUÕWÕa’nÕn <HUL getirilmesinden sonra yapılması gerekenler yapılmadığı için (sed et qui bene secuerit et dereliquit curationem) hekimin meydana gelen zarardan sorumlu olacağı ifade edilmiştir. Bu metinlerde ele alınan ihtilâflar birbirinden farklıymış gibi görünse de aslında aralarında önemli bir bağlantı vardır. Başarılı bir cerrahi müdahale gerçekleştiren hekim, operasyon sonrasında uygulanacak tedavinin gereği gibi yapılmasından da sorumludur. Başka bir ifadeyle, hekim operasyondan sonraki tedavi aşamasında da mesleğinin gerektirdiği beceriyi, bilgiyi ve tecrübeyi göstermekle yükümlüdür. Dolayısıyla, borcun ifası sırasında gösterilmesi gereken dikkat ve özen (diligentia) ile borcun ifası sırasında dikkatsiz ve tedbirsiz (neglegentia) davranılması birbirine çok yakın kavramlardır.27 Zira conductor’un, D.9.2.8 pr.’da, zararı önleyebilecek bir davranışı sergilemediği, başka bir ifadeyle yapması gereken bir işi yapmadığı için (culpa in non faciendo); D.9.2.7.8’de ise, bir şey yaptığı yani sergilediği bir davranış sebebiyle zarara sebep olduğu için (culpa in faciendo) sorumlu olacağı belirtilmiştir. MS II. yüzyılın başlarında yaşamış önemli bir hukukçu olan Celsus, imperitia’nın, locatio conductio operis’den doğan sorumluluğun tespitinde belirleyici bir unsur olduğu hususunda başı çeken hukukçulardan olmuştur: D.19.2.9.5: Ulpianus libro 32 ad edictum Celsus etiam imperitiam culpae adnumerandam libro octavo digestorum scripsit: si quis vitulos pascendos vel sarciendum quid poliendumve conduxit, culpam eum praestare debere et quod imperitia peccavit, culpam esse: quippe ut artifex, inquit, conduxit. “Ulpianus’un beyanname şerhinin 32. kitabından Celsus, Digesta’nın 8. kitabında, yeteneksizliğin/tecrübesizliğin de bir kusur olarak kabul edilmesi gerektiğini yazar. Eğer birisi, sürüyü otlatmak veya bir şeyi tamir etmek veya temizlemek için bir akit yaparsa kusurundan dolayı sorumlu tutulmalıdır. Ve onun beceriksizce/ acemice iş yapması da kusurdur. Celsus zanaatkârlar hakkında da böyle olduğunu söyler.”28 27 Marta Rodrigues Maffeis Moreira, Medical Responsibility in Roman Private Law, Journal on European History of Law, 1/2017, pp. 18-22, syf. 20-21. 28 Somer, İstisna, syf. 104. Somer’e göre, metinde temizleyici ve terzinin yanı sıra sürü
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1