393 TBB Dergisi 2021 (157) Emine MINDIZ Metinden anlaşıldığı üzere, Celsus tecrübesizliği, yeteneksizliği (imperitia) kusurun bir türü olarak kabul etmiştir. Hukukçu, locatio conductio operis ile bir sürüyü otlatma, bir şeyi tamir etme veya temizleme borcu altına girmiş olan yüklenicinin, kusurlu davranışıyla karşı tarafa verdiği zararlardan sorumlu olduğunu belirtmiştir. Hukukçu, yüklenicinin, beceriksizliği veya acemiliği yüzünden yanlış bir şey yapması halinde bunun kusurlu bir davranış olarak değerlendirilmesi gerektiğini, zira kendisinin belirli bir uzmanlığa sahip bir kişi olarak (ut artifex) bu işi yerine getirmeyi üstlendiğini ifade etmiştir. Celsus, imperitia’nın yüklenicinin sorumluluğunun tespitinde bir ölçüt olarak kullanılması gerektiğini açıkça ifade ederek, yüklenicinin üzerine aldığı iş için gerekli deneyim, beceri ve ustalığa sahip olmamasının (imperitia) kusurun bir türü olarak kabul edilmesi gerektiği yönünde diğer Romalı hukukçular tarafından dayanılan varsayımı desteklemiştir. Celsus bu ifadesiyle, yüklenilen işin gereği gibi yerine getirilmesine ilişkin sorumluluğun, yüklenicinin kişisel yeterliliklerinden veya eksikliklerinden bağımsız olarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Bu nedenle locatio conductio operis’de olduğu gibi, taraflardan birinin bir işin ustası olarak yapma (facere) borcu altına girdiği sözleşmelerde, kusur (culpa), yüklenicinin yetersizliğini veya tecrübesizliğini de kapsamına alacak şekilde değerlendirilmeli; bir zanaatkârdan objektif olarak beklenen performans ise kusurun olup olmadığının tespitinde ölçüt olarak kullanılmalıdır.29 D.9.2.8.1: Gaius libro septimo ad edictum provinciale Mulionem quoque, si per imperitiam impetum mularum retinere non otlatıcılarından da bahsedilmesi ve bütün bu kişiler için “artifex-işçi, zanaatkâr” teriminin kullanılması, bu kişilerin örnek olarak verildiğini ve locatio conductio operis çerçevesinde, genel olarak conductor terimini karşılayacak şekilde kullanıldığının kabul edilmesini gerektirir. Somer, İstisna, syf. 104, dn. 302. 29 Zimmermann, syf. 397-398; Martin, syf. 114-115. Conductor, sözleşme kurulduğu sırada, kendisini, yüklenilen edimi gereği gibi ifa etmek için yeterli derecede bilgi, beceri ve tecrübeye veya fiziksel performansa sahip bir kişi olarak tanıtmıştır. Locator ise, buna güvenerek, conductor’un, bu işin icrası için gerekli uzmanlığa sahip olduğuna kanaat getirmiştir. Conductor, kendisini, belirli bir alanda uzman bir kişi olarak tanıtırken iyi niyetli (bona fides) olsa bile, işin icrası sırasında bu uzmanlığın gerektirdiği performansı sergileyemezse, imperitia veya infirmitas sebebiyle meydana gelen zarardan yine de sorumlu tutulmalıdır. Zira conductor, sözleşme akdedilirken locator üzerinde, gerekli yeterliliğe sahip olduğu izlenimini yaratmıştır. Zimmermann, syf. 397-398; Rodrigues Maffeis Moreira, syf. 21-22.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1