Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

455 7BB 'HUJLVL ) (OLI d(/ø. dır. Bu bakış açısından “katkı” kavramının ölçülebilirlik cetveli geniş açılmalı; örneğin çocuk yetiştiren ve çalışmayan ebeveynler, yetiştirdikleri çocukların gelecekte iş gücüne dahil olup verim üretecekleri düşünüldüğünde, toplumsal katkısı olan kişilerden görülmelidirler.21 Üyelik kavramını esas alan (membership argument) bakış açısı uyarınca herkesin toplumsal yaşamdaki amaç ve çıkarları bir noktadan sonra aynılaşmaktadır. Joseph Carens tarafından temellendirilen fikri dayanak uyarınca, göçmen yabancılar, bulundukları ülkenin vatandaşları ile birlikte yaşamakta oldukları için, o ülkenin insan topluluğunu oluşturan bireylerden biri hâline zaten gelmekte ve bu durum vatandaşlık bakımından, ahlaki prensipte, onlar lehine bir hak yaratmaktadır. Yerleşik göçmenlere vatandaşlık verilmediği takdirde siyasi otoritenin iktidar olma kuvvetini, yönetilenlerin rızasından alması gerekliliği yönündeki ilke zayıflamakta; devam etmekte olan ikamet, sonraki vatandaşlığın nasıl olması gerektiğini yönlendiren tek kaide olmaktan çıkmaktadır.22 Saygıyı esas alan (respect argument) bakış açısından, vatandaşlığın ampirik varsayımı, bu vasfın ayrım gözetmeyen bütüncül bir statü olarak kabulünü zorunlu tutmakta; felsefi temeli ise ahlaki açıdan eşitlik ilkesine yaslanmaktadır. Bu düşüncede, siyasal toplum, çok yönlü kurumsal bir ağa benzetilmekte, günlük yaşamda aynı süreçlerden geçen herkesin bu ağa, aynı fırsatlarla katılmaları ve imkanlardan faydalanmak hususunda yalnızca insan olma olgusun nazara alınması gerekliliğinin altı çizilmektedir. Bir diğer anlatım ile sosyal yaşama tüm unsurları ile adapte olmuş kişilerin vatandaşlık haklarına saygı gösterilmesi lüzumu; bu kişilerin ne yaptıklarından, neyi başardıklarından ya da pozisyonlarından değil; sırf insan olmalarından kaynaklanmaktadır.23 Sonradan edinilen vatandaşlık vasfının bir hak olarak yaratılmasında, cebri esas alan (coercion argument) bakış açısı uyarınca göçmen 21 Jonathan Seglow, “Arguments for Naturalisation”, Political Studies, Vol. 57, 2009, s. 791. 22 Seglow, s. 794. Carens’in düşünsel temelini attığı sosyal üyelik görüşü üzerine ayrıntılı bilgi için bkz. Peter C. Meilaender, “Liberalism and Open Borders: The Argument of Joseph Carens”, International Migration Review, 33, No. 4, 1999, s.10621081. 23 Seglow, s. 797-798.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1