463 7BB 'HUJLVL ) (OLI d(/ø. Vatandaşlığın sonradan yüklenilmesi ile ilgili olarak uluslararası hukukun kontrolünün ihtiyaç duyulduğu bir diğer sınırı, devletlerin halefiyeti ve göç konuları şekillendirmektedir. Bu pencereden bakıldığında vatansızlığın azaltılmasına yönelik uluslararası bir hedef gözetildiği; ikamet edilen devlet nezdinde vatandaşlığa erişimin önünün açılması çabasının sarf edildiği görülmektedir. Bununla birlikte devletlerin, sonradan vatandaş kabullerinde, yalnızca ikameti baz alan tek bir kriterle yetinmeyerek, coğrafi sınır ve fiziken bulunma şartına ilaveten yeni kriterler belirlemekten geri duramayışları, insan hakları savunucularının eleştiri oklarını yönelttikleri konulardan birisi biçiminde karşımıza çıkmaktadır.42 Devletler, yetkili makam kararına dayanan sonraki vatandaşlıkta, yakınlık temelini de kıstas olarak alabilmektedir. Bu bağlamda bazı devletlerin tarihsel, dini ya da etnik yakınlık ilişkisi sebebiyle vatandaşlığa kabul sürecinde öncelikli ve ayrıcalıklı bir tercih yarattığı bilinmektedir. Mesela, İsrail’deki Geri Dönüş Yasası uyarınca uygun nitelikteki Yahudiler, kurucu topluluğa ait kabul edildikleri için, İsrail’e yerleştikten sonra vatandaşlık hakkına kavuşmaktadır.43 Mesela, Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, Kosta Rika hukukuna göre bir yakınlık tercini onaylamıştır.44 Benzer şekilde Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi’nin resmi açıklayıcı raporunda taraf devletlerin, diğer bazı devletlerin vatandaşlarına daha uygun muamele yapabilecekleri ifade edilmektedir.45 Türk hukukunda Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup; yerleşmek amacı ile tek başına veya toplu hâlde Türkiye’ye gelerek 5543 sayılı İskân Kanunu46 hükümlerine göre göçmen olarak kabul edilen kişiler, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12.maddesi uyarınca istisnai hâller kapsamında sonradan ve yetkili makam kararı ile Türk vatandaşı olabilmektedir. 42 Spiro, s.721. 43 Spiro, s.727. 44 Spiro, s.727. 45 Council Of Europe, Explanatory Report To The European Convention On Nationality, 1997, ETS No. 166, prg. 41 (Erişim) http://conventions.coe.int/Treatylen/ reports/html/166.htm 46 RG: 26.09.2006 (T); 26301 (S)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1