Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

465 7BB 'HUJLVL ) (OLI d(/ø. vatandaşlığına kabullerinin olağanüstü yoldan gerçekleşeceği ifade edilen bu yabancılara yönelik düzenlemede, yalnızca olağan kabuldeki ikamet şartının gözetilmemesi ve bu yabancılar bakımından beşinci madedeki kuralın içermediği yeni şartların istenmemesi sebebiyle52 altıncı madde hükmünün, beşinci madde hükmüne ilişkin tutulmuş olduğu düşünülebilir. Dolayısıyla 1312 sayılı mülga Türk Vatandaşlığı Kanunu’ndaki sistematiğin, lafzi mânada, doğru kurgulandığı değerlendirilebilmektedir. 403 sayılı mülga Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca, sonradan ve yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığı, ikamet şartı olarak genel, ikamet ve yerleşme niyetini teyit şartları aranmaksızın istisnai ve yeniden olmak üzere üç yoldan gerçekleşmektedir.53 Kanun koyucu altıncı maddede54 belirtilen yedi farklı niteliğin55 hepsine sahip yabancıların sonradan ve yetkili makam kararı ile ilk defa Türk vatandaşı olma hâlini, “genel” yol olarak tarif etmiştir. “Genel” kelimesinin güncel Türkçe sözlükteki birinci anlamı, “bir şeye veya bir kimseye özgü olmayıp onun bütün benzerlerini içine alan”; ikinci anlamı, “ayrıntıları göz önüne alınmayarak bütünü bakımından ele alınan” demektir. İki anlamda da “genel” kelimesi, İngilizcedeki gibi, tümü etkileyen (affecting all) manâsında kapsayıcı bir kapıya çıkmaktadır.56 Demek ki, sonradan ve müsaadeye layık görüldükleri takdirde İcra Vekilleri Heyeti kararı ile fevkalade olarak vatandaşlığa kabul edilebilirler” (m.6). 52 Doktrinde bir yabancının bu yoldan Türk vatandaşı olabilmesi için, beşinci maddede aranılan ikamet şartının yerini, istisnai muameleye layık görülmek şartının aldığı değerlendirilmektedir. Hicri Fişek, s.63. 53 “Yetkili makam kararı ile vatandaşlığa alınma; ikamet şartı olarak genel, ikamet ve yerleşme niyetini teyit şartları aranmaksızın istisnai ve yeniden olarak üç yolla mümkündür” (11.02.1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik m.9). 54 “Vatandaşlığa alınmasını isteyen kişi, a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk Kanununa göre reşit olmalıdır. b) Müracaat tarihinden geriye doğru Türkiye’de 5 yıl ikamet etmiş olmalıdır. c) Türkiye’de yerleşmeye kara r verdiğini davranışı ile teyit etmiş olmalıdır. ç) İyi ahlâk sahibi olmalıdır. d) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden hastalığı bulunmamalıdır. e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmelidir. f) Türkiye’de kendisinin ve geçimi ile yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmalıdır”. 55 11.02.1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 10. maddesinde sonradan ve yetkili makam kararı ile genel yoldan Türk vatandaşı olmak isteyen yabancılarda aranılacak şartların, vatandaşlık vasfı yönünden ölçülebilir özellikler, yani “nitelikler” olarak takdim edildiği görülmektedir. 56 Genel kelimesi, Fransızcada geniş, bol anlamına gelen “général” sözcüğünden

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1