473 7BB 'HUJLVL ) (OLI d(/ø. İkamet şartının yerine getirilmesi, vatandaşlık talebinde bulunan kişi ile devletin tanışmasına yol açmaktadır.78 Bu bağlamda hem devlet hem de ilgili kişi bakımından lüzumlu ve faydalı addedilmektedir.79 Devletlerin büyük bir çoğunluğunda ikamet, bir çeşit şartlı deneme olarak, talepte bulunan kişi bakımından temel başvuru yeterliği biçiminde aranmakta ve süresi, genel olarak beş yıl şeklinde düzenlenmektedir.80 Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi’nde müracaat tarihinkurucuları tarafından, vatandaşlığa eşlik eden siyasi hakların kullanılması sorumluluğunun gerekli bir koşulu olarak tasarlanmıştır. 18.yy şartlarında demokrasilerin görece istisnai konumuna dikkat çekmek için kullanılmıştır. 1795 yılında Kongre görüşmelerinde bir üye, despotik, monarşik, aristokrat hükümetlerin tebalarının Amerikan topraklarına ayak basar basmaz ülke yönetimine katılmaya yetkili olabilecekleri aceleci bir düzenlemeye karşı çıkılabilmesi için vatandaşlık izafesinde ikamet şartının kıymetine dikkat çekmiştir. Spiro, EUDO Citizenship Observatory Report, s.5. Amerika Birleşik Devletleri’nde vatandaşlığa kabul şartı olarak ikamet, 1790 yılında 2 yıl; 1798 yılında 2-14 yıl arasında değişecek şekilde; 1802 yılında 5 yıl olarak düzenlenmiştir (Erişim) www.uscis.gov/policy-manval/ volume-12part-f -ET:03.11.2020. 78 Fişek, s.56. 79 Devlet bakımından lüzumlu ve faydalıdır çünkü bu süre zarfında devlet, isteklinin hâl ve kimliğini soruşturarak vereceği karar ile suistimallerin, hilelerin, birtakım ihtilafların önüne geçmiş ve kendisine muzır olacak unsurlardan vücudunu korumuş olmaktadır. Kişi bakımımdan lüzumlu ve faydalıdır çünkü bu süre zarfında kişi, göçe yönelirken kurduğu hayal ve düşüncelerinin yerindeliğini kontrol etme fırsatı bulmuş; alışamayacağı bir topluma, düşünmeksizin bağlanmaktan ötürü duyacağı pişmanlıktan ve zarar görmekten uzak kalmış olmaktadır. Seviğ, Seviğ, s.93. İkamet şartı, doktrinde, “vatana bağlılık şartı” olarak nitelendirilmiştir. Uluocak, s.45. 80 Avrupa Birliği üyesi tüm ülkelerde sonradan ve olağan yoldan vatandaşlık başvurusunda bulunabilmenin şartlarından bir tanesi olan ikamet şartında süreler, 3 ile 10 yıl arasında değişebilmekte (Polonya’da 3, Bulgaristan’da 3 ya da 5, Malta’da 6, Slovakya-Macaristan ve Almanya’da 8, İtalya’da 10, Avusturya’da 6 ya da 10 yıl); bu bağlamda asgari ikamet süreleri, mülteciler, eşler, küçükler, vatansızlar, engelliler ve belirli bir yaşta olan üçüncü ülke vatandaşları bakımından farklı düzenlenebilmektedir. EMN, Pathways To Citizenship For Third-Country Nationals In The EU, Synthesis Report, July 2020, s. 15-18 (Erişim) https://www.00_eu_emn_ study_synthesis_report_citizenship_final_en.pdf - ET:13.12.2020. Finlandiya ve Norveç’te Nordik ülkelerinin vatandaşları (Danimarka-Norveç-Finlandiya-İsveç-İzlanda) için ikamet şartı, 5 yıl olarak değil 2 yıl olarak aranmaktadır. İspanya’da Latin Amerika ülkeleri, Andora, Ekvator Ginesi, Filipin vatandaşları ve Seferad kökenli kişiler bakımından 10 değil 2 yıl; bunlardan İspanyol topraklarında doğanlar bakımından 1 yıl olarak uygulanmaktadır. Almanya’da toplumsal bütünleşme yönünden özel başarı olarak kabul edilen B1 seviyesinde dil becerisi olanlar bakımından 8 değil 6 ya da 7 yıl olarak uygulanmaktadır. EMN, Pathways To Citizenship For Third-Country Nationals In The EU, Synthesis Report, July 2020, s. 15-18 (Erişim) https://www.00_eu_emn_study_synthesis_report_citizenship_final_en.pdf - ET:13.12.2020.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1