481 7BB 'HUJLVL ) (OLI d(/ø. yıl ikamet etmiş olması istenmekte; ikametten, yasal ikamet izni ile Türkiye’de oturma anlaşılmaktadır. Bir diğer ifade ile ikamet, yerleşim yeri olarak yorumlanmamaktadır. TVK m.11/ı-c (TVKUY m.15/ı-c)’de ise Türk vatandaşı olmak için başvuran yabancının, Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmesi gerektiği bildirilmektedir. Kanaatimizce iki hükme birlikte bakıldığında, başlangıçta bir tezatlık varmış gibi görünse de böyle olmadığı; kanun koyucunun maksadının ne olabileceği yorumlandığında anlaşılabilmektedir. Bizce bu hükmün işaret ettiği husus, sosyal uyumdur. Bu bakımdan hükümde, Türk vatandaşı olmak isteyen yabancıdan bir yeterlik şartı olarak, Türk toplumuna uyum sağlamaya çalışacağını davranışları ile teyit etmesi istenmektedir.101 Burada merhaleli bir yaklaşım söz konusudur. Oturma, mesken tutarak başlamakta; mesken olarak seçilmiş bir yere, yaşam yerleştirilmeye başlandığında o yer, yavaş yavaş yerleşimyerine yani ikametgaha dönüşmektedir. Yabancılar yönünden ikametgâh kavramının önemi, ikametgahın üstelendiği taşıyıcılık fonksiyonundan kaynaklanmaktadır; çünkü ikametgâh, ait hissteme duygusu yaratarak, kültür üretimi ve paylaşımı sebebiyle, insanları birbirlerine bağlamaktadır. TVKUY m.15/c’de Türkiye’de yerleşmeye karar verilmiş olduğunun teyidi olarak kabul edilen davranış örnekleri,102 kök salma saikine referans veren davranışlardır; yani Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te misal yoluyla yapılan açıklama, yerleşme niyetine (yerleşim yeri) karşılık gelmektedir. Bu ise sosyal uyum yönünden düşünüldüğünde ancak tek bir gösterge olabilir.103 101 Toplumsal uyum, bütüncül ve fark etme bilinci ile ilişkili bir kavram olduğu için, TVK m.11 ve TVKUY m.15’te sayılmış olanların dışında, Türk vatandaşı olmak isteyenlerden, bu kapsamda, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’sını tamamen; Türk tarihi ve kültürünü genel olarak bilmeleri, anayasal düzene bağlı ve saygılı olduklarını beyan etmeleri beklenebilir. 102 Türkiye’de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye nakletmek, çalışma iznine tâbi olarak bir iş yerinde çalışmak, Türk vatandaşı ile evlenmek, ailece müracaat etmek, daha önce Türk vatandaşlığını kazanmış olan ana, baba, kardeş ya da çocuk sahibi olmak, eğitimini Türkiye’de tamamlamak. 103 Almanya’da, 2019 yılın değişikliği ile, Alman vatandaşı olmak isteyen yabancılardan Almanya’daki yaşam koşullarına entegre olmaları da beklenmekte (§10 StAG- ‘deutsche Lebensverhältnisse’); böylelikle özgür demokratik düzene etkin şekilde bağlanmak -eski hüküm- şartı güçlenmiş olmaktadır. Bu bağlamda örneğin, başvuranın aynı anda birkaç eşle daha evli olmadığını kanıtlaması gerek-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1