515 7BB 'HUJLVL BHOkÕV .21$1 “İrfan yalnız erkeklere mi hasredilmeli?” Hayr-ı ulûm ve maarif erkeklerden ziyade kadınlara elzemdir. Bir kadın münevver olmazsa ne çocuğunu terbiye edebilir ne de seviye-i irfanı yüksek bir zevceyle geçinebilir, kendisi kurban olduğu gibi vatana hizmet edecek mini mini yavrucuklar da cehalete kurban olup giderler” denilerek kadınların eğitimden mahrum bırakılmasının yetişecek nesilleri olumsuz etkileyeceğine işaret edilmiştir.16 Dergide ayrıca kadının birey olarak da toplumsal ve ekonomik yaşama katılma hakkına eşit bir şekilde sahip olduğu vurgulanarak, bu eşitliğin eğitimle sağlanabileceğine ilişkin yazılar yayınlanmıştır. Tüm bu araçlar, aynı zamanda kadınların kamusal alanda daha görünür hale gelmesini de sağlamıştır. Hem kadın mücadelesi hem de Batılılaşma çabaları ile yeni açılan kurumlar (ve bu kurumlarda istihdam edilecek bireylere duyulan ihtiyaçlar sayesinde) kadınlar için yeni istihdam alanlarının açılmasına da sebep olmuştur.17 1875 yılında Mekteb-i Hukuk-i Sultani ve bu okulun devamı olarak 1878 yılında Mekteb-i Hukuk açılmış18 ve bu okullarda Nizamiye mahkemeleri için yargıç yetiştirilmeye başlanmış olsa da kızların bu okullara devam etmesi söz konusu olmamıştır. Bu dönemde kadınlar yükseköğrenime giriş hakkı elde edebilmek için mücadele vermişler ve 1914 itibari ile yükseköğrenime giriş yapmaya başlamışlardır. Ancak bu yıllarda kadınların eğitimine izin veren İnas Darülfünu’nun 1920’de kapatılması ile kadınlar yükseköğrenim haklarından tekrar mahrum kalmışlardır. Sonraki dönemde 1921 yılı itibari ile kadınlar da, erkekler gibi üniversite eğitimi almaya hak kazanmışlardır.19 Sayıları az da olsa, bu durumu Osmanlı’daki kadın mücadelesinin başarılarından kabul etmek gerekir. 1921 aynı zamanda Türkiye’de birçok kadına öncülük eden ilk kadın avukatının yetişmeye başladığı tarihi işaret eder. Bu tarihte liseyi bitiren Süreyya Ağaoğlu, hukuk eğitimi almak için verdiği mücadeleye de aynı tarihte başlar. Kadınlar ve erkeklerin ayrı sınıflarda eğitim 16 S.L. “Hayat-ı Nisviyemizde Fikdan-ı Maarif” Kadınlar Dünyası, S. 8, 11 Nisan 1329. 17 Balcı, s. 36; Fatmagül Berktay, “Tarihin Cinsiyeti”, Metis Yayınları, İstanbul 2018, s. 19. 18 Gülnihal Bozkurt, Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2010, s. 125. 19 Akyılmaz, s. 84.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1