51 7BB 'HUJLVL $KPHW (.ø1&ø bunlar arasında yer alır. Reidy’e göre, bazıları, bu konular hakkında kendilerince ikna edici cevaplar getirebilir ya da konuya özgü tartışma yaratan politik değerler arasında bir üstünlük sıralaması yaparak sorunu çözebilir: Fakat geri kalan çoğunluğun yalnızca akla dayanan ikna edici gerekçeler ile sorunu çözmesi güçtür.182 Bu iddialar karşısında ise dini iddiaların halen insanları manevi anlamda tatmin eden bir yönünün bulunduğu açıktır. Örneğin, Habermas meseleye çok farklı bir açıdan yaklaşmaktadır. Yazar, aydınlanma sürecinin başında seküler düşüncenin dini düşünce karşısındaki açık üstünlüğü nedeniyle, dini iddiaların büyüsünü ve mistik yanını kaybetmesini olumlar.183 Bununla birlikte yazar, yukarıda ifade edildiği üzere, zamanla toplumun kendi sorunlarına yaklaşım tarzında da dini düşüncenin yerini tamamen seküler felsefeye bırakacağının tahmin edildiğini ancak günümüzde halen dinin önemli bir figür olarak devamlılığını koruduğunu ifade etmektedir. Yazara göre bu tür toplum, sekülerleşmenin gerçekleştiği ancak din olgusunun ortadan kaybolmadığı post-seküler toplumdur.184 İnsan doğasının metalaşmasına yol açabilecek ve bizim kendimizi “insan türü” olarak algılayışımıza zarar verebilecek bir tehdit olan insan klonlama gibi genetik biliminin konuları da dahil olmak üzere teknolojideki gelişmeler karşısında seküler düşüncenin çözüm üretememesi ya da 11 Eylül saldırıları karşısında batı medeniyetinin diğer medeniyetleri modernleştirmedeki başarısızlığının ortaya çıkması, düşünürü dini anlatıları farklı bir gözle ele almaya itmiştir.185 Ona göre dinin muhtevasındaki hikâyeler, sorunlara yaklaşım tarzları ve özellikle iyi olana ve kötü olana dair imgeleri kavramlaştırma (semantic) gücü güncel seküler felsefi yaklaşımlar ile karşılaştırıldığında hala üstündür.186 Yani din, belirli meselelere yaklaşımı itibarıyla konunun içini doldurabiliyor ve zihinde bir form canlandırabiliyor iken aynı konunun seküler yönden izahı 182 Reidy, (2000), s. 64 183 Maeve Cooke, “Salvaging and Secularizing the Semantic Contents of Religion: The Limitations of Habermas’s Postmethaphysical Proposal”, Int. J. Philos. Relig, 2006, Vol. 60, pp. 187-207, s. 188. 184 Habermas, (2006), s. 15; Habermas, (2011), s. 24-25. 185 Cooke, (2007), s. 225; Cooke, (2006), s. 188-189. 186 Hatta Habermas, aydınlanma geleneğinin moderniteye ilişkin içeriklerini anlamlandırmak ve muhafaza etmek noktasında yeterli motivasyona sahip olduğunun şüpheli olduğundan bahsetmektedir. Bkz. Habermas, (2011), s. 17.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1