92 Adli Kolluk Görevlilerinin Görevi Kötüye Kullanma Suçu c. İfade alma, yakalama veya gözaltına alma süreçlerinde yetkide sınırın aşılması yahut bireylerin haklarından mahrum bırakılması: Bir suç haberinin alınmasının ardından şüpheli belli ise şayet ona yönelik kolluk tarafından yapılacak ilk işlemler gözaltına alma, daha sonra ifadesine başvurma olacaktır. Soruşturmanın ilk aşamalarını ilgilendiren bu işlemler, soruşturmanın ileriki seyrini de etkileyecektir. Bunu göz önünde bulunduran idare Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği çıkarmıştır. Bu yönetmeliğe göre kolluğun dikkat etmesi gereken ilk ve en önemli husus, ifade ve sorgunun farklı şeyler olduğudur. Bu farklılık içerikten daha çok konumuzla da alakalı olarak kendisini yetki hususunda göstermektedir. Bu açıdan sorgu yönetmelikte de belirtildiği gibi yalnızca hâkim veya mahkeme tarafından yapılabilir. İfade alma ise kolluğun yetkisi dahilindedir. Ancak olayla ilgili bir kez ifade alındıktan sonra aynı olayla ilgili olarak yeniden ifade ancak Cumhuriyet savcısı tarafından alınabilir. Yasak ifade usullerinden birisi kolluk tarafından şüphelinin ikinci kez ifadesine başvurulmasıdır.36 Keza yakalama işleminde de suç ayrımı gözetmeksizin kişiye susma, müdafiden yararlanma, itiraz, yakınlarını haberdar etme gibi tüm hakları bildirilir ve yakalama işlemi sonunda tüm süreç tutanak altına alınır. Bu işlemler esnasında “zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması” suçu işlenmişse, tali ve tamamlayıcı nitelikte görevi kötüye kullanma değil bu suç gündeme gelecektir. Öte yandan kanunun amir hükmü gereğince şüphelinin müdafisi yanında bulunmadan ifadesi alınamaz. Ayrıca CMK’nın müdafi soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve örnek alabilir. Dosya inceleme ve örnek alma yetkisi her ne kadar Savcılığın talebi üzerine mahkeme tarafından kısıtlanabilse de bu hallerde dahi avukatın ifade tutanağı veya bilirkişi raporu gibi inceleyip örnek alabileceği evraklar vardır. Bu ve bunun gibi kamu görevlilerinin ifade alma, yakalama ve gözaltına alma eylemleri sırasında görevlerinin gerekleriyle uyuşmayan fiilleri, özel bir suç tipini oluşturmadığı durumlarda TCK’nın 257. maddesinde düzenlenmiş olan “görevi kötüye kullanma” suçunu oluşturabilecektir.37 36 Rıfat Çulha/Turgay Demirci/Feridun Yenisey, Ceza Muhakemesinin Soruşturma Evresine Katılan Kişiler İçin CMK Cep Kitabı, TBB Yayınları, 2013, s. 23. 37 Nejat Aday, Avukatlık Hukukunun Genel Esasları, Beta Yayınları, 1994, s. 97; Ali Pehlivan, “Soruşturma Evresinde Müdafi ve Vekilin Evrak İnceleme Yetkisi”, MÜHFHAD, S. 2, C. 19, 2013, s. 1519.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1