Türkiye Barolar Birliği Dergisi 158.Sayı

112 Yargı Kararları Işığında Disiplin Hukukunda Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi Belediye Kanunu’nun 51/3. maddesinin eski halinde belediye zabıtasının meslek çıkarılma hallerinin yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştı. Bu düzenlemeye dayanılarak hazırlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 40. maddesinde zabıta personeline meslekten çıkarma cezası dışında verilecek disiplin cezalarında, DMK’nın uygulanacağı belirtildikten sonra meslekten çıkarma cezasını gerektiren durumlar teker teker sayılmıştır. Belediye Kanunu’nun 51/3. maddesinde yer alan bu kural, Anayasa Mahkemesi’nin 17.10.2018 tarihli kararıyla Anayasa’nın 38. ve 128. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiş ve iptal kararı 28.4.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.19 Ancak ilginç bir şekilde dayanaksız kalmış olan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 40. maddesi şu an hala yürürlüktedir. Bu Yönetmelik Anayasanın 38. maddesine aykırı olduğu gibi, aynı zamanda kanuni idare ilkesine de açıkça aykırıdır. Kanaatimce bu Yönetmeliğin 40. maddesinin uygulanması mümkün olmayıp, zabıta personelinin bütün disiplin suçları hakkında sadece DMK’nın 125. madde hükümleri uygulanabilir. Benzer bir sorun, itfaiye personeline uygulanacak disiplin cezaları bakımından geçerlidir. Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 41. maddesinde itfaiye personeline meslekten çıkarma cezası dışında verilecek disiplin cezalarında, DMK’nın uygulanacağı belirtildikten sonra meslekten çıkarma cezasını gerektiren durumlar teker teker sayılmıştır. Bu Yönetmeliğin dayanağı, Belediye Kanunu’nun 52. maddesinde yer alan itfaiye personelinin meslekten çıkarılma hallerinin yönetmelikle düzenleneceğine ilişkin hükümdür. Bu hüküm ve bu hükme dayanılarak çıkarılan Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 41. maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen 17.10.2018 tarihli kararı dikkate alındığında Anayasanın 38. maddesine açıkça aykırıdır. 19 AYM, T.17.10.2018, E.2018/110, K.2018/99: “Kanun’da belediye zabıta personelinin meslekten çıkarılmasını gerektiren eylemler gösterilmediği gibi bu cezayı vermeye yetkili makamlar ve cezanın kesinleşme usulü de belirtilmemiştir. Bu haliyle anılan meslekten çıkarma yaptırımı yönünden belediye zabıta personeli için kanuni bir güvence bulunmamaktadır. İtiraz konusu kural; söz konusu disiplin cezasıyla ilgili genel ilkeleri ortaya koymamakta, çerçeveyi çizmemekte, bu disiplin cezasını gerektiren eylemleri genel hatlarıyla da olsa belirlememektedir. İtiraz konusu kural yaptırım konusu eylemleri yasal düzeyde belirlemediğinden ilgililerin hangi somut fiil ve olguya meslekten çıkarma yaptırımının uygulanacağını belirli bir açıklık ve kesinlikte öngörebilmelerine yasal çerçevede imkân tanımamaktadır. Bu nedenle kural, Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesine ve Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen düzenleme ilkesine aykırılık oluşturmaktadır”. (Https://legalbank. net, Erişim Tarihi: 12.01.2021).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1