135 TBB Dergisi 2022 (158) Ahmet Talha TETİK Bu dönemde Ankara’nın imarına ilişkin atılan önemli adımlardan bir diğeri, 1925 yılında çıkarılan 583 sayılı Kanun kapsamında Yenişehir’in kurulacağı 4.000.000 metrekarelik alanın kamulaştırılması olarak ifade edilmektedir.49 Ankara Şehremaneti’nin teknik ve mali yetersizliğinin anlaşılması üzerine imar çalışmalarını yürütmek ve şehir haritasını tamamlamak üzere 1928 yılında çıkarılan 1351 sayılı Ankara Şehir İmar Müdiriyeti Teşkilât ve Vezâifine Dâir Kanun50 ile Ankara Şehri İmar Müdürlüğü kuruldu.51 Söz konusu müdürlük Şehremanete değil Dahiliye vekaletine bağlanmıştı. Müdürlüğün Ankara imar planı ve 5 yıllık imar programını hazırlama ya da hazırlatma görevi bulunmaktaydı. Ayrıca imar planlarını onaylama yetkisi Bakanlar Kurulu’na verilmişti.52 Böylece imar hususunda yerel yönetimin yetkilerinin önemli bir kısmının merkezi idareye aktarıldığı görülmektedir. Ankara’nın imar planının yapılması için bir yarışma düzenlenmiş ve 1927 yılında bu yarışmayı, mimar Jansen kazanmıştır.53 Jansen planı olarak da bilinen nazım imar planı, 1932 yılında Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmış;54 beş yıllık program ise 1934 yılında uygulamaya konulmuştur.55 1351 sayılı Ankara Şehir İmar Müdiriyeti Teşkilât ve Vezâifine Dâir Kanun’a 1930 yılında 1663 sayılı Kanun56 ile eklenen hükümler, konumuz açısından önem arz etmektedir. Zira söz konusu hükümler ile Ankara Şehir İmar Müdürlüğü’ne imar sınırı içinde kalan alanlarda, taşınmazları tevhit ve ifraz ederek münferit ya da hisseli olarak yeniden dağıtma yetkisi verilmiştir.57 Arsaların dağıtımı yapılırken, gü49 Tankut, s. 51; Tekeli, s. 55; Geray, s. 10; Özcan, s. 23. 50 RGT. 30.05.1928, RGS. 902. 51 Ergin, s. 133; Tekeli, s. 57-58; Özcan, s. 27. 52 Tekeli, s. 59. 53 Tankut, s. 78-79; Orsan Şenöz/Karadeniz, s. 2. 54 Fehmi Yavuz, “Başkent Ankara ve Jansen”, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 1, Y. 1981, s. 26; Sinan Burat, ““Yeşilyollarda Hareketle İstirahat”: Jansen Planlarında Başkentin Kentsel Yeşil Alan Tasarımları ve Bunların Uygulanma ve Değiştirilme Süreci (1932-1960)”, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, S. 4, Y. 2011, s. 101. Yarışma süreci ve Jansen planı hakkında detaylı bilgi için bkz. Tankut, s. 66-82. 55 Tekeli, s. 59. 56 RGT. 02.06.1930, RGS. 1509. 57 Madde 1: “İmar müdüriyeti imar plânı hududu dahilinde bulunan mahallerde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1