137 TBB Dergisi 2022 (158) Ahmet Talha TETİK İfraz ve tevhit konusu, 6785 sayılı İmar Kanunu’nun “İfraz ve Tevhit İşleri” başlıklı üçüncü bölümünün, 37. ve devamındaki maddelerinde düzenlenmiştir. Arsa ve arazi düzenlemesi hususu ise 42. maddede yer almış ve kesinti yapılabilecek oran %25’e çıkarılmıştır. Ancak Anayasa Mahkemesi, 1963 yılında 6785 sayılı Kanun’un 42. maddesini 1961 Anayasası’nın kamulaştırmayı düzenleyen 38. maddesine aykırı bularak iptal etmiştir.65 Daha sonra 1972 yılında çıkarılan 1605 sayılı Kanun’la,66 6785 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinde yer alan hamur kuralı yeniden düzenlenmiştir. Madde ile düzenlemeye tabi tutulan taşınmazlardan, %25 oranına kadar “düzenleme ortaklık payı” olarak kesinti yapılabileceği hükme bağlanmıştır. 6785 sayılı Kanun’un 38. maddesinde, imar sınırları dışında kalan arazilerin de belirli şartlar dahilinde ifraz edilmesine izin verilmekteydi. Ancak 1605 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle 6785 sayılı Kanun’un 38. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece imar sınırı dışında kalan arazilerin ifraz edilme imkânı kalmamış; ifraz, yalnızca imar sınırları dahilinde bulunan alanlarda yapılabilir hale gelmiştir.67 Günümüzde geçerliliğini sürdüren 3194 sayılı İmar Kanunu, 1985 yılında yürürlüğe girmiştir.68 İfraz ve tevhit hususu, 6785 sayılı Kanun’da olduğu gibi “İfraz ve Tevhit İşleri” başlığı taşıyan üçüncü bölümde; “İfraz ve tevhid” başlıklı 15. ve “Tescil ve Şüyuun İzalesi” başlıklı 16. maddelerinde düzenlenmiştir. 15/4. maddedeki “İmar planı dışında kalan alanlarda yönetmeliklerinde tayin edilecek miktarlardan küçük ifrazlara izin verilmez” hükmüyle doğrudan olmasa da dolaylı olarak imar sınırları dışında da taşınmazların ifraz edilmesine yeniden cevaz verilmiştir. 10 Temmuz 2019 tarihinde yürürlüğe giren 7181 sayılı Kanun69 ile İmar Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişikliklerden birisi üçüncü bölüm başlığının “Arazi ve Arsa Düzenleme Esasları” olarak değiştirilmiş olmasıdır. Bu değişikliklerden konumuz açısından önem arz edenler, daha sonra ilgili başlık altında detaylı bir şekilde incelenecektir. 65 AYM, T. 22.11.1963, E. 1963/65, K. 1963/278, RGT. 14.01.1964, RGS. 11606. 66 RGT. 20.07.1972, RGS. 14251. 67 Sadık Artukmaç, Türk İmar Hukuku, 5. Baskı, Ankara, 1979, s. 308; Kalabalık, s. 382. 68 RGT. 09.05.1985, RGS. 18749. 69 RGT. 10.07.2019, RGS. 30827.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1