139 TBB Dergisi 2022 (158) Ahmet Talha TETİK II. İFRAZ VE TEVHİT ÇEŞİTLERİ İfraz, ilgilisinin talep durumu açısından rızai, kazai ya da cebri olmak üzere üçe;74 yeni adalar oluşup oluşmaması açısından ise basit ifraz (parselasyon niteliğinde olan) ve parselasyon niteliğinde olmayan ifraz olmak üzere ikiye ayrılabilir.75 A. TALEP DURUMUNA GÖRE 1. Rızai İfraz ve Tevhit Arsa ya da arazi sahibinin kendi talebiyle (rızasıyla), taşınmazını mevzuata uygun şekilde birden fazla parçaya ayırması durumu rızai ifraz olarak adlandırılmaktadır.76 Bu durumda ifraz, taşınmaz malikinin iradesi dahilindedir. Taşınmaz malikinin talebi ile süreç başlatılır. Kazai ya da cebri ifraz da olduğu gibi malikin iradesi dışında bir durum söz konusu değildir. Rızai ifraza konu edilecek taşınmazın müşterek mülkiyette bulunması durumunda, ortakların tamamının rızası gerekmektedir.77 Zira rızai ifraz talebe bağlı ve malik iradesi dahilinde olduğundan dolayı ortaklardan bir kısmının iradesi hilafına bu yola başvurmak mümkün değildir. Rızai ifraz yoluna başvurulmasının birçok sebebi bulunmaktadır. Örneğin hisseli durumda bulunan bir taşınmaz, bölüşülüp müstakil hale getirilmek istenebilir. Bir diğer sebep, taşınmazın tamamı yerine bir kısmının satış ya da ipotek gibi hukuki muamelelere ya da farklı yatırımlara konu edilmek istenmesi olabilir.78 Ayrıca arsa spekülasyonu yapmak amacıyla da rızai ifraz yoluna başvurulabilmektedir.79 2. Kazai İfraz ve Tevhit Kazai ifraz, genel olarak mahkeme kararı ile bir taşınmazın birden fazla parçaya bölünmesidir. Uygulamada hükmen ifraz olarak da 74 Artukmaç, s. 308; Kalabalık, s. 382; Abacıoğlu/Abacıoğlu, s. 247. 75 Kalabalık, s. 382; Özden, s. 34; Çelik, s. 144. 76 Artukmaç, s. 308; Kalabalık, s. 382. 77 Özden, s. 35; Kalabalık, s. 382. 78 Çelik, s. 143. 79 Artukmaç, s. 308; Kalabalık, s. 382.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1