157 TBB Dergisi 2022 (158) Ahmet Talha TETİK İfraz ve tevhit işlemlerinin talep üzerine yapılmasına ilişkin bir diğer istisna, 3290 Sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981 sayılı Kanun’un Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in134 26/2. maddesinde “Islah imar planına konu olmayan hisseli araziler üzerinde yapılmış binaların, tapu haritalarında veya kadastro planlarında mevcut olan ve tapuda tescilli olmayan, kamu kullanımına açık olan bir yola cephesi var ise ve bina maliklerinin fiili kullanma alanı, hisse miktarını aşmıyor ise, diğer hissedarların muvafakatları aranmaksızın, İl İdare Kurulu veya Belediye Encümen Kararına dayalı olarak ifraz işlemleri yapılır” hükmüyle getirilmiştir. Ancak ifraz ve tevhit işlemlerinin maliklerin talebi olmadan ilgili idare tarafından re’sen gerçekleştirilebilmesi için kanuni bir düzenlemenin bulunması gerekmektedir.135 Zira Anayasa’da düzenlenen istisnalar dışında idarenin düzenleme yetkisi, türevsel bir yetkidir.136 Diğer bir ifadeyle idarenin tesis ettiği düzenleyici işlemler kural olarak kanuna dayanmak zorundadır.137 Bu durum kanuni idare ilkesinin de bir sonucudur.138 Ayrıca Anayasa’nın 13. maddesi gereğince temel hak ve hürriyetler ancak kanunla sınırlanabilmektedir.139 Bu durumda mülkiyet hakkına ilişkin re’sen ifraz ve tevhit yetkisi için kanuni bir dayanağın zorunlu olduğu ifade edilebilir. Diğer bir ifadeyle re’sen ifraz ve tevhide ilişkin yetki, yönetmelik hükmüyle ihdas edilemeyeceği sonucuna varılabilir. Bu konuda yukarıda zikredilen yönetmelik hükmüne dair kanuni dayanağın İmar Kanunu’nun 18. ya da 15/5. maddeleri olduğu ileri sürülebilir. Ancak İmar Kanunu’nun 18. maddesi arazi ve arsa düzenlemesine ilişkindir. Arazi ve arsa düzenlemesi yapılacak saha kural olarak müstakil bir adasından küçük olamaz.140 Ada bazlı bir uygulama olan arazi ve arsa düzenlemesi ile parsel bazlı yapılan ifraz ve tevhit işlemleri birtakım benzerlikler barındırsa da temelde farklı işlemlerdir. İmar Kanunu’nun 15/5. maddesinde ise mevcut haliyle yapı inşasına elverişli olmayan taşınmazlar düzenlenmektedir. Söz konusu yönetmelik 134 RGT. 23.07.1986, RGS. 19173. 135 Tahiroğlu, s. 266. 136 Gözübüyük/Tan, s. 86; Özay, s. 426-427. 137 Kemal Gözler/Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri, 20. Baskı, Bursa, 2018, s. 72, 382; Turan Güneş, Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, Ankara, 1965, s. 41. 138 Günday, s. 43; Gözler/Kaplan, s. 71. 139 Gözübüyük/Tan, s. 88; Günday, s. 43. 140 Bkz. Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik m. 9/4.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1