246 Dijital Çağda Yeni Bir Hukukî Kişilik Arayışı: Yapay Zekâ Böylece günümüz bilişim çağında elektronik sözleşmelerin daha yaygın kullanılması ve işlem maliyetlerinin azaltılması amaçlanmaktadır. Ayrıca, elektronik temsilciler arasındaki etkileşim yoluyla sözleşme yapılabilmesine olanak tanınması elektronik kişiliğin gerçek dünyaya aktarılması yolunda da önemli bir adım teşkil etmektedir.85 Türk Hukukunda, elektronik ya da biyolojik olmayan herhangi bir varlığın, gerçek veya tüzel kişiyi temsilen86 hukukî işlemler yapması ve hüküm ve sonuçların bu kişilerin hukuk alanında doğmasını sağlayan bir düzenleme yer almadığı gibi, “elektronik sözleşme”87 olarak nitelendirilebilecek ayrı bir sözleşme türü de bulunmamaktadır.88 Her ne kadar doktrinde ayrı bir sözleşme tipi olarak “elektronik sözleşme” kavramına yer verildiği görülmekte ise de gerçekte bu sözleşmeler aracılığıyla yapılan işlemler esasen yapay zekânın arkasındaki gerçek kişi tarafından gerçekleştirildiğinden, borç ilişkisinin tarafı olarak hukukî sorumluluk genel hükümler çerçevesinde gerçek kişiye ait olacaktır. Solum, s. 1284; Teubner, s. 10. 85 http://euro.ecom.cmu.edu/program/law/08-732/Transactions/ueta.pdf. SET.23.8.2020. Elektronik İşlemler Yasasının ekonomi ve sosyal bakımdan sağlayacağı katkılar bulunmakla birlikte bir takım hukukî sorunların da yaşanabileceği ifade edilmektedir. Bu sorunlar özellikle; kendi deneyimleri sonucu öğrenme ve kendisini geliştirme yeteneği olan otonom yapay zekânın, temsilcisi olduğu gerçek kişinin aleyhine veya tamamen onun iradesi dışında işlemler yapması ya da yanılma, aldatma gibi iradeyi sakatlayan durumlarda hangi hükümlerin uygulanacağı ile gerçek kişi ile yapay zekâ temsilci arasında temsile ilişkin düzenlemelerin geçerli olup olmayacağı gibi konular üzerinde yoğunlaşmaktadır. Teubner, s. 10. Bu bağlamda, sözleşme teorisi çerçevesinde karşılıklı iradelerin uyuşup uyuşmadığının tespitinde güçlükle karşılaşılacağı gibi, bu sözleşmelerin hukuki bağlayıcılığı çerçevesinde fiili sözleşme ilişkisi ve sebepsiz zenginleşme gibi kurumlara ya da belirli konularda dürüstlük kuralına başvurmak da gerekecektir. Bayamlıoğlu, s. 132. 86 Temsil kavramı hakkında detaylı bilgi için bkz. Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 441 vd.; Andreas Von Tuhr, Borçlar Hukukunun Umumî Kısmı, Cilt: I- II, (Çev. Cevat Edege), Yargıtay Yayınları No: 15, Ankara 1983, s. 347; Nomer, s. 142 vd. 87 Elektronik sözleşme kavramı ve türleri hakkında detaylı bilgi için bkz. Çiğdem Kırca, İnternette Sözleşme Kurulması, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 2000, Cilt XX, Sayı 4, s. 100 vd. 88 Gerçek anlamda elektronik sözleşme, akıllı yazılım ya da yapay zekânın sözleşme ilişkisinde aktif bir rol alarak sözleşmeyi gerçekleştirme konusunda iradeye sahip olmaları, bu kapsamda bizzat icap, icaba davet veya kabul işlemlerini gerçekleştirebilmeleridir. Türk Borçlar Kanunu’nda akıllı yazılımlar veya yapay zekâ aracılığıyla gerçekleştirilen sözleşmelere ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu durum, özellikle yanılma gibi irade bozukluğu hallerinde hukuki anlaşmazlıklara yol açabilecektir. Çünkü yanılma, beyanın oluşumuyla ilişkili olduğu gibi, beyanda etkili olan psikolojik durumun analiz edilmesini de gerekli kılmaktadır. Bayamlıoğlu, s. 132- 133.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1