261 TBB Dergisi 2022 (158) Vural SEVEN / Gülşah YILMAZ agır kusuru olmaksızın senedin sekli hamiline odenmekle, borclunun sorumlulugu ortadan kalkacaktır ( TTK m.646/2). Ödeme yasagı bir mahkeme kararı olarak, muhatabın kendisine senedi ibraz eden sekli hamile karsı odeme yapmasına engel olmaktadır. Dolayısıyla teminat amaclı bir gecici hukuki korumadır.3 Kambiyo senetlerini konu alan davalarda, genel geçici hukuki koruma türü olarak çeşitli amaçlarla ihtiyati tedbir kararları verilebilir. Ancak ihtiyati tedbir yoluyla verilen bu kararlar TTK m. 757’de yer alan ödeme yasağından farklıdır.4 Söz konusu kararlar HMKm. 389 vd. yer alan ihtiyati tedbir kurumunun kambiyo senetleri hakkında uygulanmasından ibarettir. Oysa, TTK’da düzenlenen ödeme yasağı kambiyo senedi iradesi dışında elinden çıkan hamilin elde etmek istediği iptal kararının uygulanmasını temin eden kendine özgü bir geçici hukuki korumadır. Bu nedenle ödeme yasagı hakkında önce TTK’nın ilgili hükümleri TTK’da ozel hukum bulunmayan konularda, tamamlayıcı olarak gecici hukuki korumaların genel hukumlerini olusturan ihtiyati tedbirlere dair HMK m. 389 vd. uygulanacaktır. B. Ödeme Yasağı Talebinde Bulunabilecek Kişiler Ödeme yasağı talebinde bulunabilecek kişi TTK m. 757’de iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi olarak ifade edilmiştir.5 Bu ifadeden 3 Hanife Öztürk (Dirikkan), Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1990, s. 23. Teminat amaçlı tedbirlerin genel karakteristik özelliği bu tedbirlerin malın muhafaza edilmesini amaçlamasıdır. Bu yüzden uyuşmazlık konusunun devri, üzerinde ayni hak tesis edilmesini veya tahrip edilmesinin önüne geçilmeye çalışılır (Üstündağ, s.16). Seven, Tedbir, s.10. 4 Ornegin ceki konu alan ve İK m. 72 uyarınca takipten once acılan menfi tespit davalarında, davacının talebi uzerine mahkeme cekin muhatap banka tarafından odenmemesi yonunde men kararı verebilmektedir. Belirtmek gerekir ki, İK m. 72 uyarınca bu yonde bir men kararı verilmesi mumkun degildir. Ancak uygulamada haksız olarak basvurulan bu tedbir kararları, çalışma konumuzu olusturan odeme yasağından farklıdır. Bu iki kararın karıstırılmaması gerekmektedir. 5 “Davacı vekili, müvekkilinin lehdarından ciro yoluyla aldığı 4 adet çekin gömlek cebinde çamaşır makinasında yıkanması nedeniyle tamamen zayii olduğunu, çek bedellerinin haricen çek lehdarına ödenme ihtimali bulunduğunu ileri sürerek, çeklerin iptali ile aynı miktarda çeklerin müvekkiline verilmesine veya bedelinin ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, iddia ve dosya kapsamına göre, TTK’nın 757 ve devamı maddelerinde tanımlanan zayi hükümlerinin çekin tamamen yok olması halini değil, çekin hamilin rızası dışında elinden çıkması halini düzenlemesi nedeniyle davacının bu madde hükümlerine dayalı olarak zayi nedeniyle çek iptali talep edemeyeceği gibi, talebinin niteliği itibariy-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1