281 TBB Dergisi 2022 (158) Vural SEVEN / Gülşah YILMAZ dü. Zira duzenleyenin odemeden men talimatı esasen duzenleyenin ceki imzalamakla muhatap bankaya verdigi cek ibraz edildiginde bedelinin muhatap bankadaki hesabından odenmesi yonundeki yetkiyi geri almasıydı ve hukuki niteliği itibariyle kendiliğinden hak almanın özel bir görünümüydü.47 Bu özelliğinden dolayıdır ki, TTK m. 757’de ödeme yasağı mahkemeden talep edilirken; TTK m. 711/3’de ise keşideci bizzat hakkını kendisi alabiliyordu. Dolayısıyla ödemeden men talimatı dogrudan duzenleyenin iradesinden kaynaklandığı için bu talimatın sonuclarına duzenleyenin katlanması bu nedenle doğaldı. Bu nedenle çeki elinde bulunduran hamil, çek bedelinin ödemeden men talimatı nedeniyle ödenmemesi uzerine, ödenmeyen çek bedeli icin ihtiyati haciz kararı (İK m. 257 vd.) alarak kesidecinin malvarlıgına hemen el uzatabileceği gibi, kambiyo senetlerine mahsus takip yolu (İK m. 167 vd.) ile kesideci hakkında takip de başlatabiliyordu. Bu durumda kesidecinin ihtiyati haciz kararına karsı yapacağı itiraz (İK m. 265) ve İK m. 167 vd. hukumlerine gore icra mahkemesi tarafından yapılacak incelemeler sınırlı oldugundan çoğu zaman takibin devamına engel olamıyor, çek hamiline karsı istirdat davası açmak durumunda kalıyordu. Oysa ödeme yasağı kararı bir mahkeme tarafından verilen geçici koruma tedbiridir. Düzenleyenin tek taraflı iradesiyle aldığı bir karar değildir. Dolayısıyla üçüncü kişiler bakımından bu karara uyulması bakımından iki kurum birbirinden farklıdır.48 Bu iki kurum arasındaki farklara bakılacak olursa TTK m. 757’ye gore ödeme yasağı kararı alan hamilin, bu kararın ayakta kalması icin actıgı iptal davası prosedürüne uygun davranışlarda bulunması gerekirken, eTTK m. 711/3’e gore ödemeden men talimatı veren kesidecinin, men kararının etkisini devam ettirmesi icin her hangi bir davranış için girmesi gerekli degildir. Diğer taraftan çekin keşideci elinde iken zayi olması durumunda, keşidecinin ibraz süresi sonunda çekten cayması (eTTK m. 711/1, TTK m. 799/1) mümkün iken, hami47 eTTK m. 711/3’e göre verilen ödemeden men talimatının hukuki niteliği ilgili görüşler için bkz. Seven, Çek, s. 288-289. Alihan Aydın, “Hakkında Ödemeden Men Kararı Verilen Çek İcra Takibine Konu Edilebilir Mi?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.132, 2017 Ankara, s. 162. 48 Aydın’a göre, ödeme yasağı kararı düzenleyenin çeki imzalamasında mündemiç taahhüdünün kapsamının dışındadır ve bu yönüyle ödeme yasağı kararı ile ödemeden men talimatı müesselerini birbirinden hassasiyetle ayrı tutulmak gerekir (Aydın, s. 163).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1