326 Ticaret-i Bahriye Kanunnâme-i Hümayûn Hükümlerinde Yolculara İlişkin Düzenlemeler ise gemiyi sefere hazır tutmak ve yolculuk sona erene kadar yolcunun ve usulünce kendisine teslim edilmiş bagajların belirlenen yere kadar güvenle ulaşımını sağlamak olarak belirlenmiştir. 1. Yolculara İlişkin Haklar ve Yükümlülükler Yolcu, alacağı taşıma hizmeti karşılığında ücret ödemekle yükümlüdür. Gemiye alınacak her yolcunun ücret ödemesi ve buna mukabil düzenlenmesi gereken belgeler 137. maddede kontrato ve bilet olarak sayılmıştır.41 Navlun miktarı, bir diğer ifade ile taşıma bedeli, yolcunun kendi adına veya açık olarak hamiline verilmek üzere düzenlenmiş olan bir kontrato veya bilet ile belirlenir. Ancak yolcu, bu iki yöntemden biriyle navlun belirlenmeden seyahat etmiş olabilir. Böyle bir durumda ise taraflar aralarında bedel konusunda anlaşma yoluna giderler; bedel üzerinde bir uyuşmazlık ortaya çıkması halinde ise bilirkişi tarafından ecr-i misil belirlenmesi gerekir.42 Ecr-i misil, Mecelle’de icare başlığı altında 414. maddede açıklanmıştır. Buna göre ecr-i misil, konusunda uzman kişiler tarafından ilgili mal, zaman ve yer unsurları temelinde benzer durumları gözeterek belirlenen ücrettir.43 Bilet veya kontrato düzenlemek, kaptanın bir yükümlülüğü olarak karşımıza çıkmakla beraber; düzenlenen bilet ve kontratoyu isteme hakkı da dolaylı olarak yolcuya tanınmıştır. Ancak Kanun’un 138. maddesinde, düzenlenen bu belgelerin devrine ilişkin nama ve hamiline olanlar için ayrıma gidildiği ve nama yazılı olanlar için özel bir düzenleme yapıldığı görülmektedir. Buna göre kontrato veya bilet, yolcunun adına düzenlenip verilmiş ise kaptanın rıza ve izni olmadıkça, yolcu seyahat hakkını başka birine devredemez.44 Çünkü bu kontratolar, adi senet hükmünde sayılmış ve havale ile devrinin 41 Madde 137: Navlun miktarı yolcunun kendi namına veya açık olarak hamiline verilmek üzere tanzim olunmuş olan bir kontrato veya bilet ile tayin eder. Eğer yolcu bedeli navl-ı mukaveleye rapt olunmaksızın sefineye binip gitmiş ise navl misl-i i’tası lazım gelip bu dahi tarafeyn uyuşamadıkları halde mahkeme tarafından ehl-i hibre marifetiyle tayin kılınır, Düstur, Birinci Tertip, C. 1, s. 503. 42 Kostaki Vayani, s. 268. 43 Hocaeminefendizâde Ali Haydar Efendi, C. 1, s. 613. 44 Madde 138: Kontrato veya bilet yolcunun nâmına tanzim ve i’tâ olunduğu halde kapudanın rıza ve muvafakatı olmadıkça yolcu hakkını şahs-ı diğere devredemez, Düstur, Birinci Tertip, C. 1, s. 503.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1