355 TBB Dergisi 2022 (158) E. Tuncay SENYEN KAPLAN ile niteliği değiştirilmeden miktarının düşürülmesi veya ödenmemesi esaslı değişiklik sayılacağından buna yazılı onay vermeyen işçiye talep hakkı verecektir.54 Belirtmek gerekir ki, işveren tarafından işçiye sağlanan ikame değer, işçi açısından ortadan kaldırılan menfaat ile dengelenebiliyorsa esaslı değişiklik olmadığı kabul edilebilecektir. Örneğin, işverence işçilere sağlanan servisin kaldırılıp, servis yerine bir ulaşım zammı ödeniyorsa esaslı değişiklik sayılmaz.55 Diğer işçilik alacaklarının kaldırılması ve uygulanmaması da işçi aleyhine değişikliktir.56 İşçinin haklarında azaltmaya gidecek düzenlemeler 22. madde kapsamında yazılı olarak yapılmalıdır.57 Yargıtay’a göre, “işçinin ücretinin asgari ücretteki artış oranına bağlı olarak artmakla birlikte oranın düşürülmesi nedeni ile ücrette azalma olması ücrette aleyhe değişiklik olup, işçinin rızasının alınması gerekir”.58 İkramiyelerin işveren tarafından tek taraflı olarak kaldırılması veya azaltılmasına ilişkin olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun verdiği bir karara göre “ikramiye bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde kararlaştırılmamış olsa dahi işverence tek taraflı olarak düzenli şekilde yapılan ikramiye ödemesinin işyeri koşulu olduğu kabul edilmelidir. Her durumda ikramiyelerin tek taraflı olarak işverence ortadan kaldırılması veya azaltılması mümkün olmaz. İkramiyeler yönünden işçi aleyhine çalışma koşullarında değişiklik 4857 sayılı Kanunun 22. maddesi kapsamında gerçekleştirilmelidir. İkramiyenin tek taraflı kaldırılması işçi yönünden bağlayıcı nitelikte olmayıp işyeri koşulu haline gelmez ve işçinin sessiz kalmasının bu aleyhe değişikliği zımnen kabul ettiği anlamına gelmez”.59 İşveren tarafından işçinin ücretsiz izne çıkarılmasında ise, iş sözleşmesi askıda kalır. Bu sürede işçiye ücreti ve diğer parasal hakları ödenmeyeceği için çalışma koşullarında işçi aleyhine esaslı bir değişiklik söz konusu olur. Bu durumda işverenin 22. maddede öngörülen 54 Y9.HD. 25.01.2018, 2017/19890- 2018/1228, Yargıtay Uygulaması I, s.887. 55 Centel, İş Güvencesi, s.192; Yıldız, s. 86; Alp, s.117, 118; Ayrıca kaldırılan hakla, ikame edilen hakkın aynı konuda aynı nitelikte haklar olması gerektiği de ileri sürülmüştür. Bu konuda bkz. Alp, s.117; Yıldız, s.89 56 Aynı yönde, Yıldız, s.90. 57 Süzek, s.675. 58 YHGK. 15.03.2017, 2015/22-3609-2017/501, Yargıtay Uygulaması, 1, s.825. 59 YHGK. 15.02.2017, E.2015/7-1567, K.2017/267 (Özel arşiv)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1