382 Çalışma Koşullarında Değişiklik Kanun’un 22. maddesinin, gerekçesinde maddenin amacının belirli olumsuz koşulların varlığında, işçinin sözleşmesinin doğrudan feshedilmesi yerine, çalışma koşullarında belirli değişiklikler yapılması yoluyla, iş ilişkisinin sürdürülmesinin sağlanması olduğu ifade edilmiştir. O halde “belirli olumsuz koşulların varlığı halinde yani işçinin yetersizliği ve davranışlarından kaynaklanan veya işletme gereklerinden nedenlerin bulunması halinde işveren, feshin son çare olması ilkesi (ultima ratio) gereği önce çalışma koşullarında değişiklik teklif edecektir.172 Bu şekilde, işçinin başka bir işte ve çalışma koşullarında çalışma olanağı sağlanarak iş ilişkisinin devam ettirilmesi sağlanmış olacaktır. Ancak işçinin değişiklik teklifini kabul etmemesi işten çıkarılması için geçerli bir neden olarak kabul edilemez. Bu durumda işveren 22. madde gereğince esaslı değişikliğin geçerli nedene dayandığını veya başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim sürecine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilecektir. 3. Geçerli Neden Denetimi Yargıtay’a göre değişiklik feshinde geçerli neden denetimi iki aşamalı olarak yapılmalıdır. Denetimin ilk aşamasında, “iş sözleşmesinin muhtevasında değişikliği gerekli kılan geçerli neden bulunmalıdır. Dolayısıyla, İş Kanunu’nun 18. maddesinde fesih için aranan geçerli nedenle değişiklik feshinde de aynen bulunmalıdır. Değişiklik feshine gidebilmek için işçinin yeterliliğinden, davranışından veya işletme gereklerinden kaynaklanan geçerli bir neden bulunmalı, belirtilen geçerli nedenlere ilişkin denetim burada yapılmalıdır. Yapılacak denetimde, 18’nci madde anlamında geçerli bir neden tespit edilmezse, ikinci aşamaya geçmeden değişiklik feshi geçersiz kabul edilmelidir.” Yargıtay’a göre, değişiklik feshinde “geçerli neden denetiminde ikinci aşamada değişiklik teklifinin denetimi söz konusu olup, bu bağlamda esas itibariyle somut olayın özelliklerine göre ölçülülük denetimi yapılmalıdır. İş sözleşmesinin değiştirilmesini gerektiren bir geçerli nedenin varlığının tespiti halinde ikinci aşamada teklif edilen sözleşme değişikliğinin kanuna, toplu iş sözleşmesine ve ölçülülük ilkesine 172 Süzek, s.687, 688; Doğan Yenisey, Çalışma Koşullarında Değişiklik, s.102; Ulucan, s.87; Alpagut, Uygulama Alanı, s.57; Şen, 181; Kar, İş Güvencesi, s.265;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1