391 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN ise yatırım hukuku uluslararası ticari tahkim boyutu ile özel hukuk alanıdır.. Uluslararası yatırım hukuku, kamu hukukuna ait bir alanı düzenliyor olması sebebi ile kamu hukuku, diğer yandan serbest ticaret anlaşmalarından doğan uyuşmazlıkları inceliyor olması sebebi ile özel hukuk karakterli bir disiplindir.3 Bu açıdan ev sahibi devletlerin uygulamakta olduğu birtakım uygulamalar nedeniyle yatırım tahkimi yargılamasının birtakım eleştirilere maruz kaldığı görülmektedir. Bu eleştirilerin pek çok sebebi bulunmaktadır. Bu sebepler aşağıda ayrıntılı olarak incelenecektir. A. Sisteme İlişkin Sorunlar 1.Meşruiyet ve Şeffaflık Eksikliği Meşruiyet kavramı sosyal bilimler literatüründeki anlamı ile genel olarak bir işlemin veya bir eylemin hukuka uygun olmasıdır.4 Meşruiyet kavramının tanımı, bulunduğu metin ve şartlara bağlı olarak değişmektedir. Uluslararası yatırım tahkiminde şeffaflık kavramı ise herhangi bir şekilde tanımlanmamış olmakla birlikte, kavramın kapsamı kullanıldığı metne göre değişiklik göstermektedir. Temel anlamda şeffaflığın gerçekleşebilmesi için kamunun erişiminin sağlanması ve yargılamanın meşruiyet gözetilerek sürdürülmesi gerekmektedir.5 Hukuk sistemleri açısından, tarafların yasal sürece serbestçe katılabildiği, kamunun yargılamanın adil olup olmadığını kontrol etme şansı bulunduğu bir sistem meşru ve şeffaf bir sistemdir.6 bkz. İnci Ataman- Figenmeşe, s. 91-152. 3 Markus Wagner, “Regulatory Space in International Trade Law and International Investment Law”, Univerrsity of Pennsylvania Jourrnal of International Law, vol.22, no.3, 2011, s.878-883. 4 Meşruiyet kelimesinin Latincedeki karşılığı “Legitimus” kelimesi olup, İngilizce karşılığı “Legitimacy”dir. Türk Dil Kurumu’nun hazırlamış olduğu Türkçe sözlükte “meşru” “hukuk” ve “yasal” olarak tanımlanmıştır. Levent Gönenç, “Meşruiyet Kavramı ve Anayasaların Meşruiyeti Sorunu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 50 S.1, 2001, s.134. 5 Catherine Rogers,“Transparanca in International Commercial Arbitration, Penn State Law”, Penn State Law 2006, C.54, s.1307 < https://elibrary.law.psu.edu/ cgi/viewcontent.cgi?article=1233&context=fac_works > Erişim Tarihi: 30.01.2021. 6 Alexandre Marques de Silva Martins, “Challange to Transparency and Ethics In Alterenatives to Arbitration in the Realm of International Investments”, Revista de Direito Internacional Econômico e Tributário, 2016 Vol 11, s.321-376.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1