395 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN Yukarıda bahsedilen süreç içerisinde ilk düzenlemeler NAFTA ve ECT’de yapılmış, daha sonrasında yatırım anlaşmalarında yer almaya başlamıştır. Bahsedilen süreç içerisinde şeffaflığa ilişkin taleplerin artması ile birlikte UNCITRAL Şeffaflık Kuralları23 öngörülmüştür. Yine daha sonrasında “Mauritius Sözleşmesi” olarak da anılan Birleşmiş Milletler Şeffaflık Sözleşmesi 2014 yılında yürürlüğe girmiştir.24 Birleşmiş Milletler Şeffaflık Sözleşmesi yatırım uyuşmazlıklarında şeffaflık ve meşruiyetin sağlanabilmesi için atılmış önemli bir adımdır. Bunun yanı sıra, yatırım tahkiminin meşru beklentileri karşılayamamasının sonucu olarak bazı devletler ICSID sözleşmesinden ayrılmaya başlamışlardır. Örneğin, Latin Amerika ülkelerinden Bolivya, Ekvator ve Venezüella ICSID Konvansiyonundan çıkmıştır.25 Hatta bazı ülkeler kendilerine karşı açılan davaları reddedeceklerini beyan ederek tepkilerini dile getirmişlerdir.26 Örneğin, Azurix Corp v. Argentina27 kararında hakem heyeti ev sahibi devlet Arjantin hükümetinin adil ve hakkaniyete aykırı muamele ile tam koruma ve güvenlik ilkesine riayet etmemiş olması nedeni ile 162.5 Milyon Amerikan Dolar tazminata hükmetmiştir. Arjantin hükümeti hakem yargılamasında meşru bir yargılama yapılmadığı gerekçesi ile tazminatı ödemeyi reddetmiştir. önemli bilgilere sahip üçüncü kişilerin yargılamaya ilişkin görüşleri alınmaktadır. Lamb/Harrison /Hew, “Recent Developments In The Law and Practice Of Amicus Briefs In Investor State Arbitration”, Indian Journal of Arbitration Law, 2017/5/2, s. 77. 23 UNCITRAL Arbitration Rules (with new article 1, paragraph 4, as adopted in 2013), 2014, <https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/media-documents/uncitral/en/uncitral-arbitration-rules-2013-e.pdf > Erişim: 28.08.20. 24 Konvansiyon metni için bkz. <https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/ files/media-documents/uncitral/en/transparency-convention-e.pdf > Erişim: 07.02.20. 25 United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) World Investment Report 2012 “Towards a New Generation of Investment Policies”, s.88 <https://unctad.org/system/files/official-document/wir2012_embargoed_ en.pdf > Erişim: 15.02.20. 26 Peterson Luke Eric, “How Many States Are Not Paying Awards under Investment Treaties?”Investment Arbitration Reporter, Rosenberg CB, “The Intersection of International Trade and International Arbitration: The Use of Trade Benefits to Secure Compliance with Arbitral Awards”, Georgetown Journal of International Law 2013, s. 503. 27 Azurix Corp. v. Argentine Republic, ICSID Case No ARB/01/12, 14 Temmuz 2006.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1