399 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN katkısı olacağı ifade edilmiştir. Örneğin Amco v. Indonesia46 kararında hakem heyeti Anglo-Sakson hukuk sisteminde geçerli olan teamül hukuku sisteminin benimsenmesi ile birlikte, yatırım uyuşmazlıklarının çözüm yollarındaki meşruiyet sorununun çözüleceği üzerinde durmuştur.47 Uluslararası örf ve âdet hukukundan kaynaklanan bazı ilkeler uluslararası yatırım hukuku alanında da yer almaktadır. Doktrinde örf adet hukukundan kaynaklanan ilkelere örnek olarak ev sahibi devletlerin yabancı yatırımcılara sağlaması gereken asgari muamele standartları verilmiştir.48 Örneğin belirli koşullar gerçekleşmedikçe ev sahibi devletin yatırımı kamulaştıramaması başka bir deyişle kamulaştırma standartları,49 kamulaştırma halinde tazminata ödenmesi yükümlülüğü50, hukuka aykırı kamulaştırmada tam tazminat ödenmesi,51 Uluslararası Hukuk Derneğinin taslak kuralları52 örf adet hukuku kaynaklı ilkelerin bazılarıdır. Örf ve âdet hukukunun, uluslararası hukuk alanında olduğu gibi uluslararası yatırım hukuku alanında devletlere birtakım yükümlülükler yüklemektedir. Örneğin, yatırımcılar korsanlık, savaş suçları, köle ticareti, soykırım gibi birtakım suçlardan yargılanabilmektedirler.53 Ancak belirtilmelidir ki güncel hali ile yatırım hukuku kapsamında hiçbir uluslararası örf ve âdet kuralı yatırımcılara yükümlülük yükleyecek nitelikte değildir. Bu noktada iki taraflı yatırım 46 Amco v. Indonesia, ICSID ARB/81/l, 1990, paragraf 121. 47 August Reinisch, “The Proliferation of International Dispute Settlement Mechanisms: The Threat of Fragmentation vs. the Promise of a More Effective System? Some Reflections From the Perspective of Investment Arbitration” Buffard/Crawford/Pellet/Wittich (edt.) International Law Between Universalism and Fragmentation 2008, C.107, s.123. 48 H. Zeynep Nalçacıoğlu Erden, “Milletlerarası Yatırım Hukukunda Dolaylı Kamulaştırma”, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2015, s. 32. 49 Patrick Dumberry, “Are BITs Representing the “New” Customary International Law in International Investment Law”, Penn State International Law Review, C. 28 S. 4 2010, s. 680. 50 Nalçacıoğlu, Erden (Milletlerarası Yatırım Hukukunda Dolaylı Kamulaştırma), s.154. 51 Giray, Milletlerarası Yatırım Tahkiminde Kamulaştırmadan Doğan Tazminat ve Tazminatın Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler, 2. bs., İstanbul 2013, s. 147. 52 Internatiaonal Law Association, ILA Committee Rules & Guidelines, 25.04.21 <https://www.ila-hq.org/images/ILA/docs/committee_rules_and_guidelines_2015_as_adopted_by_ec_25_april_2015_-_web_version.pdf> Erişim: 16.05.21. 53 Jordan Paust, Non State Actor Participation in International Law and the Pretense of Exclusion, Virgiana Journal of International Law, C. 51, S.4, 2011, s.97.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1