403 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN na65, LG&E v. Argentina66, Enron v. Argentina67 ve Sempra v. Argentina68 davaları da ikili yatırım anlaşmasında bu hükmün yorumlanmasına ilişkin olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklardır. LG&E v. Argentina,, Enron v. Argentina ile Sempra v. Argentina davalarında farklı bir sonuca ulaşılarak, hakem heyeti ev sahibi devlet Arjantin hükümetinin ekonomik kriz durumunda oluşunu zaruri bir hal olarak görmemiştir.69 Çelişkili hakem heyeti kararları çok aşamalı uyuşmazlık çözüm yöntemleri bakımından da ortaya çıkmıştır. Taraflar arasında akdedilen anlaşmada veya milletlerarası yatırım anlaşmasında yer alan uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümü iradesini ortaya koyan kayıtlar bazen tahkim yargılaması öncesine ilişkin ön aşamalar içerebilmektedir.70 Bunlar dostane çözüm yollarını denemek, iç hukukta öngörülen uyuşmazlık çözüm yollarının tüketilmesi veya belirli bir sürenin geçmesi gibi aşamalardır. Bu konuda, ICSID divanında Türk yatırımcıların Türkmenistan’a karşı açtığı iki davada verilmiş olan üç ayrı hakem kararı mevcuttur. Söz konusu hakem kararlarında, Türkiye ile Türkmenistan arasındaki ikili yatırım anlaşmasının 7. maddesinin 2. fıkrasında71 yer alan uyuşmazlık çözümüne ilişkin aynı hüküm72 farklı yorumlanmış ve sonuçta zıt yönde kararlar ortaya çıkmıştır. 65 Continental Casualty Company v. The Argentine Republic, ICSID Case No ARB/03/9, Award (5 September 2008). 66 LG&E Energy Corp., LG&E Capital Corp., LG&E International Inc. v. The Argentine Republic, ICSID Case No ARB/02/1. Award (3 October 2006). 67 Enron Corporation and Ponderosa Assets, L.P. v. The Argentine Republic, ICSID Case No ARB/01/3, Award (22 May 2007). 68 Sempra Energy International v. The Argentine Republic, ICSID Case No ARB/02/ 16, Award (28 September 2007). 69 LG&E Energy Corp., LG&E Capital Corp., LG&E International Inc. v. The Argentine Republic, ICSID Case No ARB/02/1. Award (3 October 2006), para. n.44; Zarra, Giovanni: The Issue of Incoherence in Investment Arbitration: Is There Need for a Systemic Reform? Chinese Journal of International Law 2018, s.152. 70 Bilgin Tiryakioğlu, Yatırım Tahkiminde (Uyuşmazlık Çözüm Kayıtları Kapsamında) Yetki ve Kabul Edilebilirlik, Tahkim Anlaşması, İstanbul 2020, (Editörler: Özdemir Kocasakal, H./Balkar, S.). Ayrıca bkz. Bilgin Tiryakioğlu, Yatırımlar ve Uluslararası Tahkim Arasındaki İlişki: ICSID Tahkimi, Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticaret Politikaları 1(2), 2007. 71 Türkiye Cumhuriyeti ile Türkmenistan arasında 13 Mart 1997›de akdedilen Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Hakkında Anlaşma. Anlaşmanın orijinal metni için bkz. < https://investmentpolicy.unctad.org/international-investmentagreements/treaty-files/4785/download > Erişim: 21.02.20. 72 “Bu ihtilafların, yukarıda 1 inci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde çözüme kavuşturulamaması halinde, yatırımcının ihtilaf konusu ev sahibi Tarafın usul ve yasalarına göre adlî mahkemesine götürmüş olması
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1