406 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar alınmalıdır.77 Ön karar usulü gereğince ilk aşamada hakem kararları esasa girilmeksizin usulden incelenecektir. Bu sisteme göre, yerel mahkeme davayı görmeden önce, uyuşmazlık konusu aynı olan diğer mahkeme kararlarını incelemek zorundadır. Örneğin Avrupa Birliği Kurucu Anlaşması’nın 234. maddesinde Avrupa topluluğu hukuku ile ilgili kuralların yorumlanmasında herhangi bir uyuşmazlık çıkması halinde, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın karar verirken yerel mahkeme kararlarını da dikkate alması gerektiği hüküm altına alınmıştır.78 Aynı şekilde yerel mahkemeler de karar verirken Adalet Divanı kararlarını dikkate almak zorundadırlar. İşte Avrupa Birliğinde mahkeme kararlardaki tutarlılık bu mekanizma sayesinde korunmaktadır. Prof. Scheuer’e göre, Avrupa Birliği bakımından öngörülen bu sistem yatırım uyuşmazlıkları bakımından da geçerli olur ise birçok karar ilk aşamada usuli olarak inceleneceği için kararlar arasında sınıflandırma ilk aşamada yapılacak ve kararlar arasındaki uyum sağlanacaktır. Bu inceleme ise ön inceleme duruşmasında yapılabilecektir. Doktrinde savunulan başka bir öneriye göre, yatırım tahkimi uyuşmazlık çözüm yöntemleri bakımından res judicata (kesin hüküm etkisi doktrini) ilkesine de başvurulabilir.79 Black’s Law Res Judicata kavramını “bir yargı kararı ile kesin olarak çözümlenmiş uyuşmazlık” olarak tanımlamıştır.80 77 Schreuer, Christoph, Preliminary Rulings in Investment Arbitration, Transnational Dispute Management 2008 < https://www.univie.ac.at/intlaw/prel_rul_article.pdf > Erişim: 11.02.20. 78 Christoph Schreuer, Preliminary Rulings in Investment Arbitration, Transnational Dispute Management 2008 < https://www.univie.ac.at/intlaw/prel_rul_article.pdf > Erişim: 11.02.20, s. 3. 79 Tarafları, sebebi ve konusu aynı olan bir davada taraflardan biri, kesin hüküm itirazı “l’exception de res judicata” olarak, tarafları, sebebi ve konusu aynı olan uyuşmazlıkla ilgili olarak, ilk hükmün kesin hüküm etkisine başvurulabilir. Ancak bu terim her durumda “kesin hüküm” terimini karşılayamamaktadır. Türk usul hukukunda bu nedenle “kesin hüküm” konusunda “şekli anlamda kesin hüküm” ve “maddi anlamda kesin hüküm” ayrımı yapılmaktadır. Ayrıca bkz. Baki Kuru, Ramazan Arslan, Ejder Yılmaz, Medenî Usûl Hukuku, Ankara, 2005, s.828828. Pekcanıtez/Atalay/Özekes, Medenî Usûl Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2005, s. 472-487. 80 “An issue that has been definetively settled by judicial decision” (Bryan A. Garner (Ed.), Black’s Law Dictionary, St. Paul, Minn., West Group, Yedinci Baskı, 1999, s.1312. Ayrıca bkz. Kemal Gözler, Res Iudicata’nın Türkçesi Üzerine, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2007, C. 56, S.2, s. 47.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1