426 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar miştir.156 Bu çerçevede 12 Şubat 2021 tarihinde ICSID kurallarına ilişkin reform çalışmaları ile UNCITRAL III Çalışma Grubu ICSID ve UNCITRAL Sekretaryasınca ortak hazırlanan taslak etik kurallarını yayınlamıştır. Bu kurallarda da hakemlerin yatırım uyuşmazlıkları bakımından tarafsızlık ve bağımsızlıkları, çıkar çatışmaları, beyan yükümlülükleri, hakemlerin birden çok uyuşmazlıkta görev alması (double hatting) konusundaki sınırlamaları düzenlenmiştir.157 Görülmektedir ki, söz konusu kurallar bağlayıcı bir nitelik taşımamakla birlikte aydınlatıcı niteliktedirler. Ayrıca hakemlerin daha önce uyuşmazlık taraflarına ilişkin davalarda aynı zamanda tarafların vekili olması da yukarıda incelendiği üzere yargılamanın ilerlemesi açısından büyük sorunlara yol açmaktadır. Bu durum ise yatırım uyuşmazlıklarının çözüm yollarının gelişimini büyük ölçüde etkileyecek olup, yargılama açısından adaletin inkarına (denial of justice) neden olabilecektir. Bu açıdan çok taraflı yatırım uyuşmazlığı sistemi kurma fikrinin hayata geçirilmesi ile birlikte, yargılamada tarafsız ve bağımsız atanan bu konuda uzman hakimler görevli olacaktır. G. Yatırım Tahkimi ve İnsan Haklarına, Çevreye, Kültüre, İklim Değişikliklerine İlişkin Diğer Mülahazalar Yatırım uyuşmazlıklarının çözümündeki dengeler gereği her iki tarafa da eşit haklar sağlanması beklenirken, hakem kararlarına bakıldığında bazı durumlarda bu sistemin ev sahibi devletlere sınırsız bir yetki tanıdığı görülmektedir. Nitekim yabancı yatırımlar ev sahibi devletlerin gelişimi için tek araç olarak görülmemelidir. Ev sahibi devletler, kendi iç mevzuatlarında da yatırımcı lehine kurallar öngörmeli, bu kurallar ise hukukun genel ilkeleri ve uluslararası hukuk kaidelerine aykırı olmamalıdır.158 Ancak maalesef güncel yatırım hukuku 156 Possible reform of investor-State dispute settlement (ISDS) Draft code of conduct Note by the Secretariat 8-12 Şubat 2021< http://undocs.org/en/A/CN.9/ WG.III/WP.201 > Erişim: 5.3.21. 157 Draft Code of Conduct for Adjudicators in Investor- State Dispute Settlement, Mayıs 2020, <https://icsid.worldbank.org/sites/default/files/amendments/Draft_Code_ Conduct_Adjudicators_ISDS.pdf > Erişim: 5.3.21. 158 Gun vas Harten, Martin Loughlin, Investment Treaty Arbitration as a Species of Global Administrative Law, The European Journal of International Law, C.17, S.1, s.123, Jalacuse, Weswald: Toward a Global Treaty on Foreign Investment: The Se-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1