428 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar dir.162 Nitekim genel olarak hakemler bu durumda kendilerini genellikle yetkisiz görmekte ve karar vermekten kaçınmaktadırlar. Yatırım dışı yükümlülüklerin genellikle insan hakları ve çevre hukuku ekseninde karşımıza çıkması nedeni ile, yatırım tahkimi bakımından insan hakları hukukunun ne şekilde bir uygulama alanı bulabileceği önem kazanmaktadır. Doktrinde hakem heyetlerinin uygulayacağı Yatırımların İki Taraflı Karşılıklı Korunması Antlaşmasının aslında uluslararası hukukun bir parçası olması sebebi ile, heyetlerin insan hakları hukukunu uygulanacak hukukun bir parçası olarak uygulayabilecekleri ifade edilebilmektedir.163 Hakem heyetlerinin özellikle kamulaştırmanın ne olduğu ve kriterlerinin tespiti konusunda AİHM ve Amerika İnsan Hakları Mahkemesine başvurdukları görülmektedir. Tecmed v. Mexico164 davasında İspanyol yatırımcı Meksika’da zehirli atıkların gömülmesini ve yok edilmesi işini icra eden yabancı şirkettir. Yatırımcı, lisansının yenilenmemesi üzerine Meksika aleyhine ICSID Merkezine başvurmuştur. Söz konusu işlemin, başta kamulaştırma olmak üzere İspanya- Meksika arasındaki Yatırımların İki Taraflı Karşılıklı Korunması Antlaşmasının çok çeşitli hükümlerini ihlal ettiği belirtilmiştir. Heyet, çeşitli AİHM vakalarına atıfla dolaylı kamulaştırmadan ve bunun şartlarından özellikle orantılılık ve kamu menfaati gibi kavramları açıklamaya çalışmıştır.165 Yine Saipem v. Bangladeş166 kararında yatırımcı, Bangladeş devletinin ICC tahkim yargılamasına çeşitli şekillerde müdahale ettiğini ve kamulaştırmaya konu olabilecek nitelikte bir mal olup olmadığı hususunda AİHM uygulamasına başvurmuştur. Nitekim, hakem heyeti AİHM’in duraksamaya yer olmadan olumlu cevap vermiş olmasını kendisi için yeterli görmüş ve karara uygun hüküm vermiştir. Ev sahibi devletler bakımından yatırım dışı yükümlülüklerin ihlali kültürel çeşitliliklerin korunması bakımından da doğmaktadır. Aguas 162 Bruno Simma, Foreign Investment Arbitration: A Place for Human Rights? International and Comparative Law Quarterly, Vol.60, No.3, 2011, s. 573. 163 Aaken, Anne Van, Fragmentation of International Law: The Case of International Investment Protection, Finish Yearbook of International Law, 2008, s. 104. 164 Tecnicas Medioambientales Tecmed S.A. v. The United Mexican States, Case no. Arb (AF)/00/2. 165 Tecnicas Medioambientales Tecmed S.A. v. The United Mexican States, Case no. Arb (AF)/00/2, s.122. 166 SaipemS.P.A. v. The People’s Republic Of Bangladesh, ICSIDCaseNo. Arb/05/07.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1