430 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar Corporation v. The United Mexican States172 kararında Meksika yasaları davacı yatırımcının ülkede tehlikeli bir atık tesisi işletmesini yasaklamıştır. Hakem heyeti ise çevrenin korunması bakımından önem arz eden bu kararın uygulanmasını yerinde bulmuştur. Hakem heyetlerinin verdikleri kararlar incelendiğinde hakem heyetlerinin Sole Effect doktrini ile Police Power doktrinleri arasında denge kurarak karar verdikleri görülmektedir. Sole Effect doktrinine göre, idari işlem ya da hukuksal düzenlemenin ardında yatan amaç ne olursa olsun dikkate alınmaksızın düzenlemenin yatırıma zarar verip vermediğine bakılacaktır.173 Bu görüşü savunan yazarlara göre, uyuşmazlıkta özel kanun hükmündeki ve doğrudan uygulanması gereken kural, Yatırımların İki Taraflı Karşılıklı Korunması Antlaşması hükümleridir.174 Hakem heyetinin bu yaklaşımı benimsediği Metalclad v. Meksika175 kararında, Federal Meksika hükümeti yatırımcıya tüm şartları sağladığına dair bir güvence sunmuştur. Ev sahibi devletin yerel idari kuralları ise alanın, nadir görülen bir bitki türünün koruma alanı olması nedeni ile yatırımcının bu yapıyı yapmasına izin vermemiştir. Heyet, işlemin arkasındaki amaçla ilgilenmemiş, sadece işlemin yatırım üzerindeki etkisi ile ilgilenmiştir. Nitekim heyet, yatırımcının kısmen ya da tamamen yatırımının ekonomik beklentilerden mahrum kalıp kalmadığını incelemiş ve mahrum kaldığı sonucuna vararak, ev sahibi devlet aleyhine tazminata hükmetmiştir. Police Power doktrininde ise önemli olan işlemin yatırımın üzerindeki etkisi olmamakla birlikte, işlemin yapılma amacıdır. Bu doktrinin devletlerin yaptıkları idari işlemlere tepki olarak doğduğu ifade edilmektedir.176 İki doktrin ışığında belirtilmelidir ki, öncelikle devletin düzenleme yapma yetki172 Metalclad Corporation v. The United Mexican States (Final Award) NAFTA Chapter 11 Panel Case No ARB (AF)/97/1 3 August 2000. 173 Metalclad Corporation v. United Mexican States, ICSID Case No. ARB(AF)/97/1. 174 Catharine Titi, The Right to Regulate in International Investment Law, Nomos and Hart Publishing 2014, s. 6. 175 Ranjan, Prabhash, Police Powers, Indirect Expropriation in International Investment Law, and Article 31(3) (c) of the VCLT: A Critique of Philip Morris v. Uruguay, Asian Journal of Law 2019, Vol 9, s.103, Ben Mostafa, The Sole Effects Doctrine, Police Powers and Indirect Expropriation under International Law,Australian International Law Journal,Vol. 15, 2008, s.267. 176 Cathaerine Titi, Police Powers Doctrine and International Investment Law, Forthcoming in Andrea Gattini, Attila Tanzi and Filippo Fontanelli (eds) General Principles of Law and International Investment Arbitration, Brill, 2018, s. 2.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1