437 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN lebilecektir. Görülmektedir ki, ICSID mevzuatında “yatırımcı” ifadesi kullanılmamıştır. Bu kapsamda doğrudan yatırımdan kaynaklanan ve Âkit devlet’le bir başka Âkit devlet’in vatandaşı arasında doğmuş olması gerektiği ifade edilmiştir. Bu kapsamda aslında davacının her durumda yatırımcı olması gerekmemektedir, halefiyet veya temlik alan bir kişi de hak sahibi olduğu için dava açabilecektir.198 Bu kapsamda davacının her durumda yatırımcı sıfatını haiz olmasının bir zaruret olmadığı ancak her koşulda hak sahibi olması gerektiği sonucuna ulaşılacaktır. Bu kapsamda aslında Saluka v. Çek Cumhuriyeti kararında hakem heyetinin tespit etmiş olduğu değerlendirmelerin aksine, yatırımcı yatırım uyuşmazlıklarında ekonomik bir kapsamda değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır. Yine Yukos v. Rusya199 davasında davacı yatırımcının Enerji Şartı Anlaşması kapsamında korunan bir yatırımcı olup olmadığı tartışılmıştır. Davalı Rusya Federasyonu, davacının Enerji Şartı Anlaşması kapsamında korunan bir yatırımcı olmadığını ve bir paravan şirket kurduğunu iddia etmektedir. Hakem heyeti bu sorun karşısında Enerji Şartı Anlaşmasının önce Birleşmiş Milletler Uluslararası Antlaşmalar Hukuku Hakkında Viyana Konvansiyonunun 31. Maddesine göre yorumlanması gerektiği tespitinde bulunmuştur. Bu yorum kapsamında davacının yatırımcı yönünden yaptığı itirazın reddine karar vermiştir. Hakem heyeti Prof. Crawford’un şirketin yönetim, pay sahipliği, yönetim, idare merkezi, iş faaliyetlerinin yeri veya pay sahiplerinin vatandaşlığı ile ilgili bir tespitte bulunmadığı yönündeki eleştirisine katılmıştır.200 Bu açıdan hakem heyeti davacı şirketin Âkit bir Devlette kurulması gerektiği haricinde başka bir şart aranmaması gerektiği sonucuna varmıştır.201 Nitekim yukarıda belirtildiği üzere yatırım anlaşmalarının çoğunda “yatırım” ve “yatırımcı” kavramlarına yer verilmiş olmakla birlikte bu kavramların tanımı genel olarak mevcut değildir.202 Bu noktada paravan 198 Berk Demirkol,“Yatırım Tahkiminde Paravan Şirketlerin Yol Açtığı Yetki Sorunları”, BATİDER 2012, C.28, S.3, s. 339. 199 Yukos Universal Limited v. Rusya Federasyonu, PCA Case No. AA 227. 200 Yukos Universal Limited v. Rusya Federasyonu, PCA Case No. AA 227, § 411. 201 Yukos Universal Limited v. Rusya Federasyonu, PCA Case No. AA 227, § 430 vd. 202 Romak S.A. (Switzerland) v. The Republic of Uzbekistan, UNCITRAL PCA Case No. AA280.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1