438 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar şirketlerin yatırımcı olarak değerlendirilmemesi onların yatırım tahkimine başvurmayacağı anlamına gelmemektedir. Çünkü aslında bu kişiler de gerçek hak sahibi olabilmektedirler.203 Bu bilgiler ışığında yatırım tahkiminde paravan şirketlerin süreci yöneten kişiler olarak görünseler de asıl olarak süreci onların yürütmediği sonucuna ulaşılacaktır. Ancak yatırım tahkiminde yetki yatırımcı sıfatına göre belirlenmekte olduğundan, paravan şirketi kontrol eden gerçek yatırımcının ev sahibi devlet haricindeki devletlerden birinin vatandaşı olması, ICSID açısından yine “bir başka Âkit devletin vatandaşı” şartını sağlamış olacaktır. Yukarıda belirtildiği üzere yatırım tahkimindeki genel eğilim paravan şirket kullanılarak açılan davalarda yatırım hukukundan kaynaklanan hakların dürüstlük kuralına göre çözülmesidir. Ancak doktrindeki bazı görüşlere göre, tek başına paravan şirketin dava açması dürüstlük kuralına aykırılık teşkil etmeyecektir. Hatta doktrinde “treaty shopping”in yasak olmadığı, tarafların irade serbestisi ilkesi çerçevesinde serbestçe yatırımlarını kurgulayabilecekleri de ifade edilmektedir.204 Öte yandan uyuşmazlık çıktıktan sonra, sırf yatırım hukukunun verdiği olanaklardan yararlanmak amacı ile, zarar gören bir şirketin hisselerinin yatırım tahkiminde ratione persone yetkisi olan bir başka şirket tarafından devralınması dürüstlük kuralına aykırılık teşkil edecektir. Bir kuralın verdiği hakkın bu kuralın amacına aykırı kullanılması hakkın kötüye kullanılması teşkil eder ve hukuk düzeni hakkın kötüye kullanılmasını korumamaktadır.205 Bu kapsamda yatırım tahkiminde ratione persone yetki suiistimaline neden olmaktadır. Yatırım tahkiminde yetki suiistimali incelenirken Türkiye Cumhuriyeti aleyhine açılan yatırım uyuşmazlıkları davalarını incelemek yerinde olacaktır. 2020 tarihi itibariyle Türkiye aleyhine 12 adet tahkim yargılaması başlatılmış olup, bunlardan 9’u sonuçlanmış 3’ü ise devam etmektedir.206 Bununla birlikte bazı Türk yatırımcıların, yukarıda açılandığı gibi kendilerini yatırımcı göstererek ICSID’e başvurdukları görülmektedir. 203 Berk Demirkol,“Yatırım Tahkiminde Paravan Şirketlerin Yol Açtığı Yetki Sorunları”, BATİDER 2012, C.28, S.3, s. 343. 204 Dolzer Schreur, Principles of International Investment Law, Oxford, 2008, s. 54. 205 Oğuzman/Barlas, Medeni Hukuk, İstanbul, 2011, s. 249. 206 ICSID Cases Databases < https://icsid.worldbank.org/cases/case-database > Erişim: 8.4.21.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1