Türkiye Barolar Birliği Dergisi 158.Sayı

440 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar devletin gelişimine katkı sağlamasıdır.211 Phoenix v. Çek Cumhuriyeti212 kararında ise hakem heyeti bu unsurlara iki tane daha eklemiştir. Bu ek şartlar ise, yatırımın ev sahibi devletlerin kanunlarına uygun olarak yapılması ve yatırımın yapılırken iyi niyetle yapılmış olmasıdır213 Doktrinde bu iki şartın eklenmesi, hakem heyetlerinin esasa ilişkin bir inceleme yapmasına yol açması nedeni ile eleştiriye uğramıştır.214 Abaclat v. Arjantin215 davasında hakem heyeti yatırımın kendisinin mevcut olup olmadığı hakkında bir inceleme yapılması ile yetinileceğine karar vermiştir, ev sahibi devletin kanunlarına uygunluğun tespiti esasa ilişkin bir inceleme yapılmasını gerektirmektedir.216 Yatırım hukukunda en büyük tartışmalardan biri de yatırımcının yatırımını hukuka aykırı yoldan yapması durumunda, uyuşmazlığın yatırım ile ilgili olması koşulunu sağlamış olup olmayacağıdır. Yatırımcı bir imtiyaz sözleşmesi ile ilgili bir ihaleye fesat karıştırdı ise veya uluslararası hukukta kabul görmeyen bir sektöre yatırım yaptı ise, bu gibi durumların yatırım tahkiminde yatırım olarak değerlendirilmediği tartışmalıdır.217 Uluslararası yatırım yargılamalarında yolsuzluk gibi hukuka aykırı bir eylemin ika edildiği çoğunlukla ev sahibi devletler tarafından öne sürülmektedir. Bunun nedeni yolsuzluk iddialarının ikili yatırım anlaşmalarında bulunan hukuka uygunluk şartının davanın tümüne etki ederek yatırımcılar açısından avantaj sağlayan geniş bir savunma mekanizması oluşturabilmesidir. Metal- Tech v. Özbekistan218 davasında ev sahibi devlet yatırımcının yolsuzluk yaptığını 211 Alper Çağrı Yılmaz, Enerji Yatırımlarının Korunması, İstanbul 2013, s. 41-50. 212 Phoenix Action, Ltd. v. The Czech Republic, ICSID Case No. ARB/06/5. 213 Phoenix Action, Ltd. v. The Czech Republic, ICSID Case No. ARB/06/5, para 114. 214 Berk Demirkol, The Notion of ‘Investment’ in International Investment Law, Turkish Commercial Law Review, Vol 1, No 1, 2015, s. 48. 215 Abaclat and Others v. The Argentina Republic, Decision on Jurisdiction and Admissibility, ICSID Case No ARB/07/5. 216 Öte yandan Saba Fakes v. Türkiye davasında yatırımın iyi niyetle yapılmış olması kriterinin aranması reddedilmiştir. Bunun ICSID Konvansiyonunun 25. maddesinin lafzına aykırı bir değerlendirme olacağı ifade edilmiştir. 217 Bu durum doktrinde pek çok kez eleştiriye konu olmuştur. Mohamed Rouf Abdel, How Should International Arbitrators Tackle, ICSID Review 2009, C.12, S. 1, s.116, Haugeneder Florian, Christoph Liebscher, Investment Arbitration Corruption and Investment Arbitration, Substantive Standards and Proof, Austrian Arbitration Year Book 2009, s 539- 564, Anna Bonini, Thomas Kendra, Dealing with Corruption Allegations in International Investment Arbitration: Reaching a Procedural Consensus? Journal of International Arbitration, C.31, S.4, s.439-453. 218 Metal-Tech Ltd. v. Republic of Uzbekistan, ICSID Case No. ARB/10/3.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1