441 TBB Dergisi 2022 (158) Ekin Deniz İLHAN ileri sürmüştür. Uyuşmazlıkta, Metal- Tech219 1994 tarihli İsrail ile Özbekistan arasında akdedilen yatırımların karşılıklı korunmasına ilişkili ikili anlaşmada yer alan yatırımın haksız kamulaştırıldığı, adil ve eşit davranma yükümlülüğüne aykırı hareket edildiği, yatırıma karşı makul ve adil olmayan önlemler alındığı, tam koruma ve güvenlik ilkelerine aykırı davranıldığını iddia ederek dava açmıştır. Özbekistan hükümeti ise yatırımcının onay alabilmek için yolsuzluk, dolandırıcılık ve gerçeğe aykırı beyan gibi hukuka aykırı eylemlerde bulunduğunu iddia etmiştir. Hakem heyeti iddianın ispatlanması ile birlikte yatırımcının ev sahibi devlet hukukuna aykırı davranışta bulunduğunu bildirmiştir.220 Hakem heyetinin kararına göre, söz konusu uyuşmazlıkta hukuka aykırı yolla gerçekleştirilen bir yatırımın mevcut olması sebebiyle tahkime rıza şartı gerçekleşmemiştir ve hakem heyetinin yargılama yetkisi yoktur.221 World Duty Free v. Kenya222 davasında, Man Adasına kayıtlı World Duty Free şirketi, 1989 yılında Kenya’da Nairobi ve Mombassa Uluslararası havalimanlarında duty-free kompleksinin inşa, bakım ve işletimini üstlenebilmek için 2 milyon dolar rüşvet vermiştir.223 Hakem heyetinin tespitine göre rüşvet uluslararası hukuka aykırıdır ancak heyet bu davada Kenya başkanının yaptığı yolsuzluğun Kenya hükümetine atfedilemeyeceğine karar vermiştir. Kamu görevlisinin eylemi nedeniyle devlete atfedilecek sorumluluk doktrinde tartışmalı bir husustur. Nitekim bu dava çoğu tahkim davası gibi iki başkanın hukuka aykırı davranışını Kenya ve İngiliz hukukuna göre değerlendirmiş ve bu hukuklara göre hukuka aykırı eylemin devlete atfedilebileceğine dair bir hüküm bulunmadığı sonucuna ulaşmıştır.224 Hakem heyetinin bu kararı doktrinde pek çok bakımdan eleştirilmiştir.225 Birleşmiş Mil219 Metal- Tech şirketi Özbekistan’da molibdenum üreten tek üretici firma ile ortak girişim oluşturmuş ve bu ortak girişim sayesinde yatırım yapmıştır. 220 Metal-Tech Ltd. v. Republic of Uzbekistan, ICSID Case No. ARB/10/3, para. 379. 221 Metal-Tech Ltd. v. Republic of Uzbekistan, ICSID Case No. ARB/10/3, para. 389423. 222 World Duty Free Company v Republic of Kenya, ICSID Case No. Arb/00/7. 223 World Duty Free Company v Republic of Kenya, ICSID Case No. Arb/00/7, para. 136. 224 World Duty Free Company v Republic of Kenya, ICSID Case No. Arb/00/7, para. 185. 225 Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, < https:// legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/9_6_2001.pdf > Eri-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1