452 Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları ve Yatırım Tahkimi Yargılamasında Karşılaşılan Sorunlar yatırım anlaşmasına264 göre, yatırımcı ile ev sahibi devlet arasında doğan uyuşmazlıklar bakımından yatırımmahkemeleri görevli olacaktır. Bu kapsamda 2015 yılında Avrupa Birliği’nin sunmuş olduğu teklif ile birlikte çok uluslu bir yatırım mahkemesi kurulması hedeflenmiştir.265 Bu makalede incelendiği üzere yatırım uyuşmazlıklarının çözümü bakımından birtakım aksaklıklar mevcuttur. Kanaatime göre, yatırım mahkemelerinin kurulması bu sorunların çözümünde büyük rol oynayacak ve uyuşmazlıkların daha adil ve hızlı çözülmesine neden olacaktır. Yatırım tahkimi klozlarının asimetrik yapıları, yatırımcı lehine kurulan sistem, adil ve hakkaniyete uygun bir yargılama sistemi öngörmemektedir. Çoğu uluslararası yatırım anlaşmasında esasa ilişkin getirilen düzenlemelerin uygulanabilirliği yatırımcıya başvuru imkanının sağlandığı tahkim prosedürü ile garanti altına alınmıştır. Ancak yatırım tahkimi prosedüründe yatırımcı lehine getirildiği iddia edilen bazı düzenlemeler ve bazı hakem kararları sonucu ülkelerin yüksek meblağda tazminat ödemek zorunda kalması gibi nedenler eleştirilere neden olmuştur. Son günlerde bazı hakem kararları sonrası ev sahibi devletlerin yatırımcılara önemli miktarda tazminat ödemek zorunda kalması ve ev sahibi devletlerin aleyhine işleyen bir mekanizmanın oluştuğu şeklindeki bir algının varlığı sebebi ile yatırım tahkimi yoğun eleştirilere maruz kalmaktadır. Bu süreçte birliğe ait bir mahkemenin oluşturulması ve bu mahkemenin yetkili olması gerektiğini savunan AB Komisyonu’nun AB-ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (Transatlantic Trade and Investment Partnership-TTIP) görüşmelerinden hareketle “Yatırım Mahkemesi Sistemini” (Investment Court SystemICS) gündeme getirmesi bu konuda dünya çapındaki tartışmaları alevlendirmiştir. Kanaatimce, yatırım mahkemesi sisteminin kurulması uyuşmazlıklarındaki kararların daha isabetli verilmesi, çelişkili hakem kararlarının önüne geçilmesi, yatırım dışı yükümlülükler bakımından insan hak ihlallerinin önüne geçilmesi adına büyük bir adım olacaktır. Konu gelecek yıllarda tartışılmaya devam edecektir. 264 Avrupa Birliği Singapur arasında Akdedilen İki Taraflı Yatırım Anlaşması, 18 Nisan 2018, http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=961 > Erişim: 23.04.21. 265 AB’nin 2015 tarihli yatırım projesi <http://trade.ec.europa.eu/doclib/ docs/2015/october/tradoc_153846.pdf> (Son erişim tarihi: 20.04.2020).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1