465 TBB Dergisi 2022 (158) Gökey SARAÇYAKUPOĞLU / Ali ÖZGÖKTAŞ B. 1951 İngiltere-Norveç Balıkçılık Davası ve Birleşmiş Milletler Kapsamında Yapılan Faaliyetler 1. 1951 İngiltere-Norveç Balıkçılık Davası İngiltere-Norveç Balıkçılık Davası’nda alınan karar, UHE ile başlayan ve Milletler Cemiyeti ile devam eden kıyı takımadalarının kıyı devletinin karasularının sınırlandırılmasındaki etkisinin belirlenmesine ve hangi koşullarda karasularının sınırlandırılmasında esas alınabileceğine ilişkin çalışmaları bir anlamda nihayete erdirmiştir. 1908 yılında İngiltere bayraklı çok sayıda balıkçı gemisinin Norveç’in kuzeyinde avlanması nedeniyle Norveç Hükümeti tarafından yabancıların, Norveç karasularında balıkçılık yapmasını engelleyecek birtakım tedbirler alınmıştır. Bu tedbirler dolayısıyla 1911 yılında bir balıkçılık gemisine el konulmuş; buna benzer engelleyici faaliyetler uzun süre devam etmiştir. Özellikle 1948’den sonra el koyma faaliyetleri artış göstermiştir. İngiltere’nin Uluslararası Adalet Divanı’na 28.09.1949 tarihinde yaptığı başvuru sonucunda açılan davada, Norveç’in 1935 yılında çıkartılan bir Kraliyet Kararnamesi yoluyla ülkenin kuzey kıyısındaki münhasır balıkçılık bölgelerinin genişliğine yönelik yaptığı sınırlandırmanın normal esas hat yöntemine göre yapılmayıp; kıyının birtakım coğrafi özellikleri göz önünde bulundurularak çizilen hayali bir hatta göre yapılmasının hukuka aykırı olduğu iddia edilmiştir. Belirtilen kararnamede uygulanan ve “Norveç Sistemi” adı verilen yönteme göre balıkçılık bölgelerinin dış sınırları düz esas hatlardan itibaren denize doğru dört deniz mili öteden geçecek şekilde konumlandırılmıştır. Bu düz esas hatlar temelde, kıyıdaki ya da Norveç “Skjaergaard”ını oluşturan çok sayıdaki ada ve adacıklardaki sabit esas noktalar kullanılarak çizilmiştir.21 Diğer taraftan, dönemsel anlamda karasularının genişliğine yönelik azami bir değer ortaya konulamadığından bu esas noktaların belirlenmesinde kıyıdan uzaklık koşulu aranmamış; bunun yerine adalar, adacıklar ve kayalıklardan sürekli deniz yüzeyinin altında kalanlar ve kıyı doğrultusunda olmayanlar 21 Norveç’in belirtilen bölgedeki sınırlandırma faaliyetinin tarihsel ve coğrafi arka planına yönelik detaylı bilgi için bkz. Waldock Humphrey M., “The Anglo-Norwegian Fisheries Case”, British Yearbook of International Law, 1951, C. 28
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1